Immuungemedieerde hemolytische anemie (IMHA) is een ernstige ziekte die vooral voorkomt bij honden, maar ook bij katten. Deze auto-immuunziekte zorgt ervoor dat het immuunsysteem de rode bloedcellen van het dier aanvalt en vernietigt, wat leidt tot slopende symptomen en in ernstige gevallen fataal kan zijn als er geen adequate behandeling is.
Wat veroorzaakt deze ziekte?
Immuungemedieerde hemolytische anemie (IMHA) is het gevolg van een storing van het immuunsysteem dat abnormale antilichamen produceert, auto-antilichamen genaamd, en de rode bloedcellen van het dier aanvalt. Hoewel de exacte oorzaak van deze auto-immuunreactie vaak onbekend is, zijn verschillende uitlokkende factoren virale infecties, het innemen van bepaalde medicijnen of associatie met andere auto-immuunziekten zoals lupus. Bij honden vertonen bepaalde rassen, zoals Cocker Spaniels, Labradors en Bichon Frise, een verhoogde aanleg voor deze ziekte, wat wijst op een genetische component.
IMHA kan worden onderverdeeld in twee categorieën op basis van het type antilichamen: ‘warme’ autoantilichamen, die actief zijn bij temperaturen tussen 37 en 40°C, en ‘koude’ autoantilichamen, die actief zijn bij temperaturen onder 30°C. IMHA met ‘warme’ autoantilichamen komt het vaakst voor en is goed voor ongeveer 70% van de gevallen.
Dierenartsen stellen ook bepaalde onderliggende oorzaken vast, zoals bacteriële infecties (bv.ehrlichiose of babesiose), neoplasie (met name lymfoom ofhemangiosarcoom) of blootstelling aan toxines. In zeldzame gevallen kan de ziekte erfelijk zijn, gekoppeld aan afwijkingen in hemoglobine of het membraan van rode bloedcellen.
Het is belangrijk om te weten dat AHMI geen besmettelijke ziekte is en honden en katten van elke leeftijd kan treffen, hoewel bepaalde rassen een grotere kans hebben om de aandoening te ontwikkelen.
Wat zijn de symptomen van immuungemedieerde hemolytische anemie (IMHA)?
De symptomen vanimmuungemedieerde hemolytische anemie (IMHA) bij dieren zijn gevarieerd en kunnen zich op verschillende manieren manifesteren. De meest voorkomende klinische symptomen houden verband met een vermindering van het aantal rode bloedcellen, wat leidt tot bloedarmoede en de gevolgen daarvan. Kortademigheid, zelfs bij lichte inspanning, bleekheid van de slijmvliezen en algemene vermoeidheid worden vaak waargenomen. Deze symptomen houden rechtstreeks verband met het onvermogen van het bloed om zuurstof efficiënt door het lichaam te transporteren.
Tegelijkertijd kunnen symptomen die verband houden met de verhoogde vernietiging van rode bloedcellen, een proces dat bekend staat als hemolyse, een gelige verkleuring van de huid en conjunctiva omvatten, bekend alsgeelzucht, en donkere urine, vaak met een roodachtige of bruine tint. Deze verschijnselen worden veroorzaakt door de ophoping van bilirubine, een pigment dat wordt geproduceerd wanneer rode bloedcellen worden vernietigd.
Andere symptomen zijn braken, diarree, toegenomen waterverbruik en urineproductie, en in sommige gevallen koorts. Bij ernstig aangetaste dieren kan nierfalen optreden door de ophoping van gifstoffen in het lichaam. Vernietiging van bloedplaatjes (trombocytopenie) is ook mogelijk, wat kan leiden tot bloedingen uit de slijmvliezen.
Lichamelijk onderzoek kan bleke slijmvliezen, verhoogde hart- en ademhalingsfrequentie en vergroting van de milt en lever aantonen. Samengevat zijn de symptomen van AHMI voornamelijk gerelateerd aan anemie, hemolyse en de secundaire complicaties die kunnen optreden.
Hoe wordt de diagnose gesteld?
De diagnose vanimmuungemedieerde hemolytische anemie (IMHA) is gebaseerd op een reeks tests en medische onderzoeken die gericht zijn op het identificeren van de onderliggende oorzaak van de anemie en het uitsluiten van andere mogelijke pathologieën. De eerste stap is een bloedtest om een daling van het hemoglobinegehalte op te sporen en de aanwezigheid van anemie te bevestigen. Deze analyse kan ook tekenen van hemolyse identificeren, zoals een verhoogdhaptoglobinegehalte en de aanwezigheid van reticulocyten, jonge rode bloedcellen die aangeven dat het beenmerg de vernietiging van erytrocyten probeert te compenseren.
De Coombs-test is een belangrijke test om de diagnose IHA te bevestigen. Deze test detecteert de aanwezigheid vanautoantilichamen gericht tegen rode bloedcellen. Een positieve Coombs-test geeft aan dat het immuunsysteem de rode bloedcellen aanvalt, wat kenmerkend is voor AHMI.
Om AHMI te onderscheiden van andere oorzaken van bloedarmoede en geelzucht zijn aanvullende testen nodig, zoalshematologie, biochemie, urineonderzoek en stollingsprofielen. Deze testen worden gebruikt om de algemene conditie van het dier te controleren en eventuele complicaties te identificeren, zoals stollingsproblemen of de aanwezigheid van bloedparasieten.
Dierenartsen gebruikenmedische beeldvorming (röntgenfoto’s en echografieën) om te zoeken naar tekenen van neoplasie of andere onderliggende pathologieën dieIHA kunnen veroorzaken. In sommige gevallen wordt een beenmergbiopsie uitgevoerd om de bloedcelproductiete beoordelen en een beenmergziekteuit te sluiten.
Tot slot diagnosticeren artsenprimaire AHMI door uitsluiting, nadat alle andere mogelijke oorzaken zijn uitgesloten.
Welke behandelingen zijn er beschikbaar?
De belangrijkste behandeling voorimmuungemedieerde hemolytische anemie (IMHA) is het toedienen van immunosuppressieve geneesmiddelen om de overmatige activiteit van het immuunsysteem te verminderen. Corticosteroïden, zoals cortison, worden meestal gebruikt als eerstelijnsbehandeling. Ongeveer 80% van de dieren reageert gunstig op dit type behandeling. Als corticosteroïden niet voldoende zijn, kunnen andere immunosuppressiva worden voorgeschreven om de ziekte onder controle te krijgen.
In ernstige gevallen waarbij de bloedarmoede ernstig is en slecht wordt verdragen, kunnen bloedtransfusies nodig zijn om het dier te stabiliseren totdat de medicatie effect heeft. Deze transfusies herstellen tijdelijk het aantal rode bloedcellen en verbeteren de zuurstofdragende capaciteit van het lichaam.
Regelmatige inname van vitamine B9 (folaten) wordt ook aanbevolen om de snelle aanmaak van nieuwe rode bloedcellen door het beenmerg te ondersteunen. Als er een onderliggende oorzaak vanIHA is, moet die met voorrang worden behandeld. Als er bijvoorbeeld een infectie of kanker aan de ziekte verbonden is, moet je de behandelingen parallel uitvoeren om de kans op succes tegenIMHA te maximaliseren.
Dierenartsen zullen soms splenectomie (verwijdering van de milt) overwegen, ondanks het feit dat dit een omslachtige procedure is en aanzienlijke risico’s met zich meebrengt. Jongere honden hebben over het algemeen een gunstigere prognose, met een gemiddelde overlevingstijd van bijna drie jaar voor degenen die langer dan de eerste twee maanden na de diagnose overleven.
Het is belangrijk op te merken dat zelfs met adequate behandeling het sterftecijfer bij honden met IHA hoog blijft, variërend van 40% tot 60%. Regelmatige controle en voortdurende aanpassing van de behandeling op basis van de reactie van het dier zijn essentieel voor de langetermijnbehandeling van deze ziekte.
Wat zijn de natuurlijke alternatieven?
Voeding speelt een belangrijke rol bij de ondersteuning van het immuunsysteem en de productie van rode bloedcellen. Het is raadzaam om het dier een dieet te geven dat rijk is aan essentiële voedingsstoffen, met name B-vitamines, ijzer en antioxidanten. Voedingssupplementen op basis van spirulina, chlorella of vitamine C kunnen helpen om het immuunsysteem te versterken en de algemene gezondheid van het dier te verbeteren.
Tot slot wordt het herstellen van de energiebalans door middel van therapieën zoalsacupunctuur ofhomeopathie soms gebruikt als aanvulling op conventionele behandelingen. Deze benaderingen zijn gericht op het herstellen van de energiebalans van het dier en het stimuleren van de natuurlijke genezingscapaciteiten.
Het is belangrijk om een dierenarts te raadplegen voordat je een natuurlijke therapie introduceert in de behandeling van IHA, om er zeker van te zijn dat deze veilig is en geschikt voor de gezondheidstoestand van het dier.
