Het maagdilatatie-torsiesyndroom (SDTE), ook bekend als maagkanteling of maagtorsie, is een zeer ernstige aandoening die vooral voorkomt bij honden van grote rassen. Het is een echt medisch noodgeval waarbij snel moet worden ingegrepen om het leven van het dier te redden.
Wat veroorzaakt dit syndroom?
Het maagdilatatie-torsiesyndroom (SDTE) of maagkanteling is een aandoening die vooral voorkomt bij honden van grote rassen. Het wordt gekenmerkt door een ophoping van gas in de maag, vaak veroorzaakt door overmatige inname van lucht, voedsel of water. Deze verwijding gaat meestal vooraf aan een torsie, die optreedt wanneer de maag zichzelf omdraait, waardoor de weg in en uit de maag wordt geblokkeerd.
Er zijn vaak veel oorzaken voor een torsie. Genetica speelt een grote rol, omdat bepaalde rassen, zoals Duitse Doggen, Duitse Herders en Sint Bernards, een verhoogd risico hebben door de vorm van hun borstkas. Een andere belangrijke factor is de anatomie van de maag zelf, die groter kan zijn en meer kans heeft om te verschuiven.
Omgevingsfactoren dragen ook bij aan de aandoening. Een grote maaltijd die snel wordt gegeten of grote hoeveelheden water die in korte tijd worden ingenomen, verhogen het risico. Ook inspannende lichaamsbeweging vlak na het eten kan de maag doen draaien. Tot slot zijn oudere honden of honden met overgewicht extra kwetsbaar, omdat hun maag vaak groter is en hun spieren minder gespierd.
Het is daarom cruciaal voor eigenaren van honden die risico lopen om het dieet en de levensstijl van hun huisdier goed in de gaten te houden om de kans op het ontstaan van dit syndroom te beperken.
Wat zijn de symptomen van maagtorsie?
Symptomen van maagtorsie bij honden verschijnen snel na een maaltijd en moeten serieus worden genomen. Het eerste waarneembare teken is vaak mislukte pogingen om te braken of braken met zeer weinig inhoud. De hond kan ook overmatig, schuimend speekselen.
Naarmate de toestand van het dier verslechtert, wordt een zwelling van de buik waargenomen, die gepaard gaat met een gevoel van een gespannen of hard aanvoelende buik. Als er zachtjes op de buik wordt getikt, kan deze klinken als een holle trommel, wat wijst op de aanwezigheid van overtollig gas. Dit fenomeen wordt meteorisatie genoemd. De hond kan ook tekenen van ernstige buikpijn vertonen, geagiteerd en nerveus worden en weigeren te gaan liggen of kalm te blijven.
Andere symptomen zijn een algemene staat van zwakte, met bleke slijmvliezen (zoals het tandvlees), snelle of moeilijke ademhaling en een verhoogde hartslag. Als torsie te lang onbehandeld blijft, raakt de hond in shock. Dit uit zich in plotselinge onbeweeglijkheid, extreme lethargie en een gebrek aan reactie op de omgeving.
Het is belangrijk om onmiddellijk te handelen als je deze symptomen waarneemt, want maagtorsie is een veterinair noodgeval dat fataal kan zijn als het niet snel wordt behandeld.
Hoe wordt de diagnose gesteld?
De diagnose van maagtorsie is voornamelijk gebaseerd op observatie van de klinische symptomen en beeldvormende tests. Als een hond tekenen van dilatatie-torsie vertoont, voert de dierenarts een volledig klinisch onderzoek uit. Hij beoordeelt de algemene toestand van het dier, kijkt of de buik zwelt en palpeert om te controleren op pijn.
Röntgenfoto’s zijn een van de meest gebruikte middelen om de diagnose te bevestigen. Ze tonen eventuele verdraaiingen van de maag, evenals de aanwezigheid van gas of vloeistof die wijst op een obstructie. Soms gebruikt de dierenarts een echografie om de toestand van de andere organen te beoordelen en de ernst van de situatie te controleren. Bloedonderzoek kan de diagnose vervolledigen om elektrolytenonevenwichtigheden of orgaanfalen door shock op te sporen.
Het is essentieel om op te merken dat een snelle diagnose cruciaal is voor de overleving van het dier. Als je een torsie vermoedt, raadpleeg dan onmiddellijk een dierenarts, want een snelle behandeling verhoogt de overlevingskansen.
Welke behandelingen zijn er beschikbaar?
De behandeling van een maagtorsie is een chirurgische noodsituatie. Voor de operatie is stabilisatie van de hond cruciaal. Dit omvat het toedienen van intraveneuze vloeistoffen om de bloedcirculatie en de elektrolytenbalans te herstellen. Er kunnen ook antibiotica en pijnstillers worden toegediend om infectie te voorkomen en de pijn te verlichten.
De dierenarts voert dan een maagdecompressie uit door onder narcose via de bek een buisje in de maag te brengen of door de maag aan te prikken met een trocar om opgehoopt gas vrij te maken.
Zodra de dierenarts het dier heeft gestabiliseerd, zal hij onmiddellijk een operatie uitvoeren om de maag terug te plaatsen. In sommige gevallen kunnen beschadigde delen van de maag of milt worden verwijderd. De dierenarts voert dan een gastropexie uit, waarbij de maag aan de buikwand wordt vastgemaakt om herhaling te voorkomen.
Na de operatie wordt het dier enkele dagen onder toezicht van een dierenarts geplaatst. Postoperatieve zorg is essentieel om complicaties zoals infectie of herhaling te voorkomen.
Wat zijn de preventiemiddelen?
Het voorkomen van maagtorsie bij honden is gebaseerd op een aantal goede dagelijkse gewoonten. Meerdere keren per dag maaltijden in kleine porties verdelen is een belangrijke maatregel om te voorkomen dat de maag te veel onder druk komt te staan. Het is ook belangrijk om geen grote maaltijden te geven vlak voor of na intensieve lichamelijke inspanning.
Ook het vermijden van stress tijdens het eten kan de risico’s beperken. Honden hebben een rustige omgeving nodig wanneer ze eten en het is aan te raden om ze niet allemaal tegelijk te voeren, vooral in huishoudens met meerdere dieren.
Het gebruik van lage (niet verhoogde) voerbakken en anti-slokbakjes helpt ook om de snelheid waarmee de hond eet te vertragen, wat helpt om het binnenkrijgen van lucht en overtollig voedsel te beperken.
Dierenartsen raden preventieve gastropexie aan bij honden met een hoog risico, vooral bij honden met een familiegeschiedenis van maagtorsie.