Focus op allergische aandoeningen bij dieren

Allergische aandoeningen vormen een groot probleem in de diergezondheid en treffen een groot aantal diersoorten, waaronder honden, katten en paarden. Deze pathologische aandoeningen, die het gevolg zijn van een overactieve immuunreactie op normaal onschadelijke stoffen, uiten zich in een verscheidenheid aan symptomen die de levenskwaliteit van de betrokken dieren aanzienlijk kunnen aantasten.

Emfyseem bij paarden

Astma bij paarden, ook wel emfyseem genoemd, is een groep allergische aandoeningen van de luchtwegen. Deze ziekten hebben een grote invloed op de gezondheid en prestaties van paarden. Als tweede belangrijkste oorzaak van slechte prestaties benadrukken ze de noodzaak van vroegtijdige opsporing en effectieve behandeling. Dit helpt het welzijn van sport- en renpaarden te verbeteren.

Emfyseem bij paarden is vaak het gevolg van blootstelling aan allergenen zoals stof, schimmels en pollen. Deze allergenen veroorzaken een chronische ontsteking van de luchtwegen. Er zijn twee hoofdvormen van deze ziekte. Aan de ene kant komt matig astma bij paarden van alle leeftijden voor. Het wordt gekenmerkt door af en toe hoesten en een verminderde inspanningstolerantie. Ernstige paardenastma (SEA) treft vooral oudere paarden. Deze vorm wordt gekenmerkt door constant hoesten, zeer gevoelige bronchiën en ernstige ademhalingsmoeilijkheden in rust.

Emfyseem maakt deel uit van paardenastma. Het vertoont een neiging tot allergieën, met aanzienlijke ontsteking en verstopping van de luchtwegen. De symptomen variëren sterk, van eenvoudig ongemak tot ernstige ademhalingsproblemen. Dit toont aan dat elk dier anders reageert op allergenen in de omgeving.

De diagnose van paardenastma, inclusief emfyseem, is gebaseerd op verschillende factoren. Het begint met een klinisch onderzoek. Daarna volgt een endoscopie van de luchtwegen. Vervolgens wordt een bronchoalveolaire lavage uitgevoerd. Met deze stappen kan de ontsteking worden beoordeeld en slijm worden opgespoord. De behandeling van deze aandoening omvat veranderingen in de omgeving. Het doel is om het contact met allergenen te verminderen. Medische behandeling is ook noodzakelijk. Het doel hiervan is om de ontsteking onder controle te houden en de symptomen te verlichten.

Terugkerende zomermatitis bij paarden

Zomermatitis, ook wel bekend als recidiverende equine zomermatitis (RESD), is een seizoensgebonden allergie die de huid van paarden aantast en veroorzaakt wordt door beten van insecten zoals vliegen, paardenvliegen en vooral knutten van het geslacht Culicoides. Deze aandoening, die gekenmerkt wordt door intense jeuk en huidontsteking, kan leiden tot zweren op de huid van het dier. De behandeling is gebaseerd op het gebruik van antiseptica en verzachtende lotions, maar preventie blijft de meest effectieve strategie tegen deze ziekte.

EERD wordt gekenmerkt door overgevoeligheid voor insectenspeeksel, waarbij de symptomen verergeren in de warmere maanden en afnemen in de herfst. De aangetaste gebieden zijn voornamelijk de nek, de basis van de staart en soms de oren. Papels en gedeeltelijke alopecia als gevolg van intensief krabben zijn veel voorkomende klinische symptomen. Progressie naar chroniciteit is mogelijk, met laesies die tot in de winter aanhouden.

De prevalentie varieert van regio tot regio en kan oplopen tot 1 op 10 paarden in Frankrijk, met een bijzondere gevoeligheid bij bepaalde rassen, zoals IJslandse paarden. Risicofactoren zijn onder andere genetische aanleg en omgevingsfactoren die de aanwezigheid van culicoïdes bevorderen.

De diagnose is gebaseerd op klinische observatie en kan worden aangevuld met een huidbiopsie. Preventie bestaat uit het verminderen van de blootstelling aan beten door middel van maatregelen zoals het gebruik van muskietennetten, het beschut houden van paarden tijdens perioden met veel insectenactiviteit en het regelmatig aanbrengen van insecticiden.

Atopische dermatitis bij honden

Atopische dermatitis bij honden lijkt op eczeem bij mensen. Het is een huidontsteking van genetische oorsprong. 10% van de honden lijdt eraan, vaak voor de leeftijd van 3 jaar. De ziekte ontwikkelt zich in flare-ups. Het veroorzaakt een droge huid, rode letsels en jeuk. Soms kunnen ook puisten of verdikkingen van de huid worden waargenomen. De meest getroffen gebieden zijn de buik, de plooien, de ruimtes tussen de vingers, het gezicht en de oren.

De belangrijkste oorzaak van deze aandoening is een defect in de huidbarrière. Dit leidt tot overmatig waterverlies en maakt het gemakkelijker voor allergenen en microben om binnen te dringen. Dit veroorzaakt een ontstekingsreactie. Hoewel er geen genezing mogelijk is, kan een goede behandeling de symptomen onder controle houden.

De symptomen, die meestal optreden tussen 6 maanden en 3 jaar, variëren afhankelijk van de blootstelling aan allergenen en kunnen verergeren afhankelijk van het seizoen. Klinisch wordt de ziekte gekenmerkt door rode vlekken, pruritus, papels en haaruitval, voornamelijk op contact- en wrijfgebieden.

Voorbestemde rassen zijn onder andere Labradors, Golden Retrievers en Franse Bulldogs. De diagnose is gebaseerd op symptomen, leeftijd en uitsluiting van andere oorzaken van jeuk, wat kan worden bevestigd door allergietesten.

De behandeling bestaat uit het elimineren van allergenen, het gebruik van kalmerende shampoos, vochtinbrengende sprays en, op voorschrift van een dierenarts, een hypoallergeen dieet of medicatie om ontstekingen en jeuk te verminderen. Regelmatige antiparasitaire behandelingen en een strikte hygiëne zijn essentieel om aanvallen te voorkomen.

Mogelijke complicaties zijn superinfecties door bacteriën of schimmels. Hoewel atopische dermatitis een levenslange aandoening is, kan proactief beheer helpen om een bevredigende levenskwaliteit te behouden voor de getroffen honden.

Vlooienallergie dermatitis

Vlooienallergie-dermatitis (FAD) is een veel voorkomende allergische reactie bij katten en honden die wordt veroorzaakt door vlooienspeeksel wanneer de hond gebeten wordt. Deze dermatologische ziekte manifesteert zich als overgevoeligheid van de huid, wat leidt tot pruritus, rode letsels en excoriaties. Bij katten zijn de kenmerkende symptomen korsten op de rug en in de nek, en soms uitgebreide alopecia of zweren. Bij honden komen de symptomen vaak voor in de dorsaal-lumbale driehoek, de achterkant van de dijen en de flanken, waarbij gebieden zoals de kop en tenen zelden worden aangetast.

De diagnose van DAPP is gebaseerd op observatie van de klinische symptomen, de aangetaste gebieden en de aanwezigheid van uitwerpselen van vlooien, die een oranje kleur vertonen op een bevochtigd oppervlak. Specifieke allergologische testen worden zelden uitgevoerd, omdat hun bruikbaarheid beperkt is door een gebrek aan specificiteit.

De behandeling voor DAPP is gericht op het verminderen van ontstekingen en jeuk, met behulp van cortisone, lokale verzorging (shampoos, sprays) om de symptomen te kalmeren en een drieledige strategie om vlooien te bestrijden: eliminatie van parasieten op het dier, behandeling van andere huisdieren en sanering van de omgeving. Regelmatig gebruik van effectieve antiparasietproducten is essentieel om herinfectie te voorkomen.

De prognose is vaak goed, met verbeteringen na behandeling. De ziekte kan echter terugkeren als vlooien niet worden bestreden of als de preventieve behandeling wordt stopgezet. Preventie is essentieel. Dit vereist een strikte milieuhygiëne en regelmatige behandeling tegen parasieten. Dit geldt voor het betreffende dier en voor alle andere dieren in het huishouden. Dit vermindert het risico op nieuwe besmettingen. Het resultaat is een betere levenskwaliteit voor het dier.