Alles wat je moet weten over Bell’s palsy

Bell ‘s Palsy slaat plotseling toe en veroorzaakt zwakte of verlamming van de gezichtsspieren. Deze vaak tijdelijke aandoening kan iedereen treffen, op elke leeftijd, waardoor veel patiënten onzeker zijn over de oorzaak en behandeling. In dit uitgebreide artikel nemen we een diepe duik in Bell’s palsy: van de precieze medische definitie tot de tekenen en symptomen die ermee gepaard gaan, via de belangrijkste stappen voor een betrouwbare diagnose en de behandelingsopties die momenteel beschikbaar zijn.

We kijken naar het nieuwste onderzoek om te begrijpen waarom en hoe deze aandoening optreedt, en naar de beste methoden om de symptomen te beheersen en een volledig herstel te bevorderen. Of je nu patiënt bent, familielid of gewoon op zoek naar betrouwbare informatie, dit artikel is bedoeld om een uitgebreid en toegankelijk overzicht te geven, met praktisch advies voor mensen die getroffen zijn door Bell’s palsy. Kom nu meer te weten en ontdek hoe je het beste met deze aandoening kunt omgaan.

Wat is Bell’s palsy?

Bell’s palsy is een vorm van plotselinge , tijdelijke aangezichtsverlamming die het gevolg is van een disfunctie van de aangezichtszenuw, ook wel hersenzenuw VII genoemd (1). Deze zenuw is essentieel voor het samentrekken van de gezichtsspieren, het smaakgevoel op het voorste tweederde deel van de tong en bepaalde functies van de speekselklieren en de lacrimale klieren. Wanneer deze zenuw ontstoken of beschadigd is, functioneert hij niet meer goed, wat leidt tot zwakte of verlamming van de gezichtsspieren aan de aangedane zijde.

Bell’s palsy is uniek omdat het zich snel ontwikkelt, vaak binnen een paar uur of dagen, en meestal unilateraal is, dus slechts aan één kant van het gezicht. Patiënten kunnen wakker worden met het gevoel van een ‘bevroren’ gezicht of een vervorming van hun gezicht opmerken als ze in de spiegel kijken. Hoewel de precieze oorzaak nog onbekend is, denken onderzoekers dat Bell’s palsy verband kan houden met een virale infectie, zoals het herpes simplex virus, dat ook een koortslip veroorzaakt.

Symptomen van Bell’s palsy kunnen variëren van lichte zwakte tot volledige verlamming en kunnen bestaan uit een asymmetrische glimlach, moeite met het sluiten van het oog aan de aangedane zijde, verminderd smaakgevoel, een trekkend of verstijvend gevoel in het gezicht, overgevoeligheid voor geluid in één oor en soms pijn rond de kaak of achter het oor aan de aangedane zijde.

Het goede nieuws is dat de meerderheid van de patiënten volledig herstelt met of zonder behandeling. Het herstel kan binnen een paar weken tot zes maanden na het begin van de symptomen beginnen. Een klein percentage van de patiënten kan echter last krijgen van langdurige restverschijnselen of recidief.

Bell’s palsy blijft in veel opzichten een mysterieuze aandoening, maar onderzoek blijft nieuw licht werpen op de mechanismen en behandelingen en biedt hoop en oplossingen voor de getroffenen.

Hoe wordt de diagnose Bell’s palsy gesteld?

De diagnose van Bell’s palsy begint over het algemeen met een grondig klinisch onderzoek (2). De arts kijkt of er sprake is van zwakte van zowel de bovenste als onderste gezichtsspieren, die slechts één kant van het gezicht beïnvloedt – dit omvat het voorhoofd, het ooglid en de mond – en die binnen 72 uur zou optreden. Tijdens dit onderzoek zal de arts ook andere mogelijke oorzaken van aangezichtsverlamming uitsluiten, aangezien er geen specifieke laboratoriumtest is om de diagnose Bell’s palsy te bevestigen.

Hoewel laboratorium- of beeldvormingsonderzoek niet systematisch nodig is, kan het soms nuttig zijn om de diagnose te bevestigen of andere aandoeningen uit te sluiten die gezichtsverlamming kunnen veroorzaken, zoals een hersentumor, beroerte, myasthenia gravis of de ziekte van Lyme. Als er geen specifieke oorzaak wordt gevonden, kan de arts de diagnose Bell’s palsy stellen.

Testen die kunnen worden uitgevoerd zijn onder andere:

• Elektromyografie (EMG), waarbij dunne elektroden in een spier worden ingebracht om de variaties in elektrische activiteit tijdens beweging en in rust te beoordelen. EMG kan de aanwezigheid van zenuwbeschadiging bevestigen en de ernst en omvang van de zenuwbeschadiging bepalen.
• Bloedonderzoek kan soms helpen om andere bijkomende problemen te diagnosticeren, zoals diabetes of bepaalde infecties.
• Diagnostische beeldvorming, zoals Magnetic Resonance Imaging (MRI) of computertomografie (CT) kunnen andere structurele oorzaken van beknelling van de aangezichtszenuw uitsluiten (bijvoorbeeld een slagader die de zenuw beknelt) en de toestand van andere zenuwen controleren.

Wat zijn de symptomen van Bell’s palsy?

De belangrijkste symptomen van Bell’s palsy zijn plotselinge zwakte of verlamming van de spieren aan één kant van het gezicht (3). Deze symptomen kunnen leiden tot een scala aan veranderingen en gewaarwordingen, waaronder, maar niet beperkt tot, het volgende:

1. Verzakking van het gezicht: Het meest kenmerkende teken is verzakking van het gezicht, waardoor het moeilijk kan zijn om te glimlachen of het oog aan de aangedane kant te sluiten.
2. Moeite met uiten: Getroffen mensen kunnen moeite hebben met het uiten van emoties, zoals vreugde of verdriet, door spierzwakte.
3. Abnormale gewaarwordingen: Een tintelend of stijf gevoel kan worden gevoeld op het aangedane deel van het gezicht voordat de zwakte of verlamming begint.
4. Moeite met kauwen: Verlamming kan het kauwen aan de aangedane kant bemoeilijken en kan soms leiden tot per ongeluk bijten op de tong of de binnenkant van de wang.
5. Veranderde smaak: Verlies of verandering van de smaakzin op het voorste tweederde deel van de tong is mogelijk.
6. Oogproblemen: Patiënten kunnen moeite hebben met knipperen of het oog volledig sluiten, wat kan leiden tot droge ogen en een verhoogd risico op irritatie of infectie.
7. Overgevoeligheid voor geluid: Er kan een verhoogde gevoeligheid voor geluid of hyperacusis optreden, waardoor sommige dagelijkse geluiden onaangenaam luid zijn aan de aangedane zijde.
8. Pijn: Sommigen kunnen pijn rond het oor of de kaak ervaren, wat vooraf kan gaan aan spierzwakte of ermee gepaard kan gaan.
9. Speeksel- of traanafscheiding: Aan de aangedane zijde kan een toename van speeksel of tranen worden waargenomen.

Het is belangrijk om te weten dat deze symptomen kunnen variëren in intensiteit bij patiënten met Bell’s palsy. Sommigen hebben slechts een lichte zwakte, terwijl anderen een volledige verlamming van het gezicht kunnen hebben.

Als je een of meer van deze symptomen opmerkt, is het belangrijk om zo snel mogelijk een arts te raadplegen voor een juiste diagnose en om zo snel mogelijk met de behandeling te beginnen om de kans op een volledig herstel te maximaliseren.

Wat veroorzaakt Bell’s palsy?

Bell’s palsy, een plotselinge aandoening die de spieren van het gezicht aantast, blijft gehuld in mysterie over de precieze oorsprong (4). Deskundigen wijzen echter op verschillende mogelijke oorzaken:

1. Virale infectiesde heersende theorie is dat een virusinfectie de oorzaak kan zijn. Het herpes simplex virus, dat een koortslip veroorzaakt, wordt vaak genoemd als mogelijke oorzaak. Dit virus kan sluimeren in het lichaam en later opnieuw actief worden, waardoor ontsteking en zwelling van de aangezichtszenuw ontstaan.
2. Immuunreactie: Er wordt ook verondersteld dat Bell’s palsy het gevolg kan zijn van een afwijkende ontstekingsreactie van het immuunsysteem. Deze reactie zou zich ten onrechte kunnen richten op de aangezichtszenuw als onderdeel van een auto-immuunreactie.
3. Genetische risicofactoren: Onderzoek heeft uitgewezen dat sommige mensen een genetische aanleg hebben, waardoor hun gezichtszenuw kwetsbaarder is voor verlammingsverschijnselen.
4. Omgevingsfactoren: Hoewel minder goed gedocumenteerd, wordt soms gedacht dat omgevingsfactoren, zoals extreme stress of plotselinge temperatuursveranderingen, bijdragen aan het ontstaan van de ziekte.
5. Zwangerschap en diabetes: Zwangere vrouwen, vooral tijdens het derde trimester of kort na de bevalling, en mensen met diabetes lopen een verhoogd risico op het ontwikkelen van Bell’s palsy.
6. Trauma en verwondingen: Verwondingen of trauma aan het gezicht kunnen soms voorafgaan aan Bell’s palsy, wat wijst op een mogelijk oorzakelijk verband bij sommige patiënten.

Het is belangrijk op te merken dat in veel gevallen de exacte oorzaak van Bell’s palsy niet kan worden vastgesteld. De aandoening wordt dan geclassificeerd als idiopathisch, wat betekent dat het onverwacht optreedt, zonder duidelijke oorzaak.

Wat zijn de langetermijnsymptomen van Bell’s palsy?

Hoewel Bell’s palsy over het algemeen tijdelijk is, kunnen sommige patiënten aanhoudende (5) of langdurige symptomen ervaren die hun levenskwaliteit kunnen beïnvloeden:

1. Synkinesie: Synkinesie is een van de meest voorkomende langetermijnsymptomen van Bell’s palsy en uit zich als onwillekeurige gezichtsbewegingen. Bijvoorbeeld knipogen terwijl je probeert te glimlachen.
2. Gezichtscontractuur: In sommige gevallen kunnen de gezichtsspieren permanent samentrekken, wat leidt tot spanning in het gezicht en vervorming die zowel ongemakkelijk als visueel waarneembaar kan zijn.
3. Tranen of droge ogen: aanhoudende problemen met tranen, zoals overmatige traanafscheiding of, omgekeerd, droge ogen, kunnen het gevolg zijn van onvolledige genezing van de aangezichtszenuw.
4. Hypertonie of spierzwakte: Er kan enige stijfheid of zwakte van de gezichtsspieren blijven bestaan, zelfs na herstel van de meeste zenuwfuncties.
5. Spraak- en voedingsproblemen: Sommige patiënten kunnen last blijven houden van spraak- en kauwproblemen, vooral bij onvolledig herstel.
6. Pijn of ongemak: Gezichtspijn of tintelingen kunnen lang na de acute fase van de ziekte aanhouden.
7. Psychologische problemen: Langdurig zichtbare symptomen kunnen ook een psychologische impact hebben, wat bij sommige patiënten kan leiden tot een verminderd gevoel van eigenwaarde of depressie.

Het is belangrijk op te merken dat de meerderheid van de patiënten met Bell’s palsy volledig herstelt zonder langetermijneffecten. Ongeveer 30% van de patiënten kan echter in verschillende mate last hebben van aanhoudende symptomen. Revalidatie door fysiotherapie en andere therapeutische interventies kunnen helpen om deze langetermijnsymptomen te minimaliseren en de levenskwaliteit van de getroffenen te verbeteren.

Hoe wordt Bell’s palsy behandeld?

De behandeling van Bell’s palsy varieert afhankelijk van de ernst van de symptomen en de algemene gezondheidstoestand van de patiënt (6). De belangrijkste therapeutische benaderingen zijn als volgt:

1. Antivirale geneesmiddelen en corticosteroïden: De behandeling kan bestaan uit antivirale geneesmiddelen in combinatie met corticosteroïden om ontsteking en zwelling rond de aangezichtszenuw te verminderen.
2. Fysiotherapie: Fysiotherapeutische oefeningen voor het gezicht worden vaak aanbevolen om de spiertonus te behouden en de gezichtszenuwen te stimuleren.
3. Oogbescherming: Als je moeite hebt met knipperen, is het belangrijk om je ogen te beschermen met een veiligheidsbril of kunsttranen om droge ogen te voorkomen.
4. Chirurgie: In zeldzame gevallen, als conventionele behandelingen niet effectief zijn en er sprake is van aanzienlijke zenuwschade, kan een operatie worden overwogen.
5. Psychologische follow-up: Psychologische hulp kan worden aangeboden om de emotionele aspecten van de ziekte te helpen beheersen.

Welke natuurlijke remedies en alternatieve benaderingen zijn er voor verlamming?

Naast medische behandelingen kunnen sommige mensen met Bell’s palsy zich wenden tot natuurlijke remedies (7) en alternatieve benaderingen:

1. Acupunctuur: Deze traditionele Chinese praktijk, waarbij fijne naalden in specifieke punten op het lichaam worden gestoken, wordt door sommigen gebruikt om de zenuw- en spierfunctie te verbeteren.
2. Vitaminen B12, B6 en zink: Supplementen met B-vitamines en zink kunnen de gezondheid van de zenuwen ondersteunen, hoewel hun effectiviteit bij de behandeling van Bell’s palsy niet duidelijk is vastgesteld.
3. Homeopathie: Sommige mensen gebruiken homeopathie vanwege de mogelijk gunstige effecten op de symptomen van Bell’s palsy, hoewel er geen solide wetenschappelijk bewijs is om de effectiviteit te ondersteunen.
4. Aromatherapie en essentiële oliën: het gebruik van essentiële oliën, zoals lavendel- of kamilleolie, kan helpen bij ontspanning en stressmanagement, wat een mogelijke verergerende factor is bij de aandoening.
5. Technieken voor ontspanning en stressvermindering: Meditatie, yoga enandere ontspanningstechnieken kunnen helpen om stress te verminderen, wat een positieve invloed kan hebben op het herstel.

Het is cruciaal om een arts te raadplegen voordat je natuurlijke remedies of alternatieve benaderingen uitprobeert om er zeker van te zijn dat ze veilig zijn en geschikt voor de specifieke situatie van de patiënt. Zelfbehandeling zonder medisch advies kan leiden tot vertragingen in de conventionele zorg en mogelijk de aandoening verergeren.

Is revalidatie nodig bij Bell’s palsy?

Revalidatie is een centraal aspect van de behandeling van Bell’s palsy en wordt erkend om zijn effectiviteit in het functionele herstel van patiënten (8). Het is gebaseerd op verschillende assen:

1. Functionele re-educatie: Dit is gericht op het behoud van spierelasticiteit en het stimuleren van de gezichtszenuwen door middel van gerichte oefeningen. Deze worden vaak begeleid door een gespecialiseerde fysiotherapeut.
2. Elektrische revalidatiehoewel de effectiviteit ervan ter discussie staat, kan elektrische stimulatie van de gezichtsspieren in bepaalde gevallen worden voorgesteld om spieratrofie te voorkomen.
3. Biofeedback: Met behulp van biofeedback kunnen patiënten zich bewust worden van hun gezichtsspieractiviteit, waardoor ze deze beter kunnen controleren tijdens de revalidatie-oefeningen.
4. Gezichtsmassage: Zachte massage kan de spierspanning verminderen en de doorbloeding van de aangetaste gebieden bevorderen.
5. Gezichtsimitatie: Regelmatige gezichtsimitatie voor de spiegel helpt om de symmetrie van het gezicht te herstellen en uitdrukkingen opnieuw aan te passen.
6. Ontspanningstechnieken: Deze helpen om stress te verminderen, een factor die het herstel van de zenuwen kan beïnvloeden.

Re-educatie moet zo snel mogelijk gestart worden en aangepast worden aan elk individueel geval, idealiter onder toezicht van een gezondheidsprofessional. Het speelt een cruciale rol bij het verminderen van de nawerkingen en het verbeteren van de gezichtsfunctie.

Welk dieet moet worden gevolgd bij Bell’s palsy?

Voeding kan een ondersteunende rol spelen bij de behandeling van Bell’s palsy, hoewel er geen erkend specifiek dieet bestaat voor deze aandoening. Bepaalde voedingsprincipes kunnen echter gunstig zijn:

1. Rijk aan B-vitaminen: Deze vitaminen zijn essentieel voor de gezondheid van de zenuwen. Het wordt aanbevolen om voedingsmiddelen te gebruiken die rijk zijn aan vitamine B6 en B12, zoals groene bladgroenten, fruit, peulvruchten, vlees en eieren.
2. Ontstekingsremmende voeding: Kiezen voor een dieet rijk aan omega-3 vetzuren, te vinden in vette vis, lijnzaad en walnoten, kan helpen bij het verminderen van systemische ontstekingen.
3. Hydratatie: Voldoende water drinken is essentieel om goed gehydrateerd te blijven, vooral als het innemen van eten en drinken wordt bemoeilijkt door zwakke gezichtsspieren.
4. Antioxidanten: Kleurrijk fruit en groenten, rijk aan antioxidanten, kunnen helpen cellen te beschermen tegen schade.
5. Makkelijk te eten voedsel: Als je moeite hebt met kauwen of slikken, kies dan voor zacht of vloeibaar voedsel, zoals soepen, smoothies en compotes.
6. Alcohol en cafeïne vermijden: Deze stoffen kunnen ontstekingen en uitdroging verergeren.
7. Suiker onder controle: Het kan belangrijk zijn om de bloedsuikerspiegel stabiel te houden, vooral als corticosteroïden worden voorgeschreven, omdat deze het risico op diabetes kunnen verhogen.
8. Vitamine C (9) : Het belang van vitamine C bij het voorkomen van Bell’s palsy wordt benadrukt door studies die suggereren dat een tekort aan vitamine C een risicofactor of trigger voor de aandoening kan zijn. Omgekeerd kan Bell’s palsy ook worden veroorzaakt door een vitamine C-tekort. Het is daarom raadzaam om het vitamine C-gehalte in het serum van elke patiënt met Bell’s palsy te controleren. Het wordt aanbevolen om de consumptie van vitamine C-rijk voedsel te verhogen voor de algemene bevolking, vooral bij mensen met risicofactoren voor Bell’s palsy, en bij patiënten die er al aan lijden. Suppletie met vitamine C tabletten moet alleen overwogen worden in gevallen van bewezen tekort na bloedanalyse.

Het is raadzaam om een voedingsdeskundige te raadplegen om het dieet aan te passen aan de individuele behoeften en ervoor te zorgen dat alle benodigde voedingsstoffen in voldoende hoeveelheden worden geconsumeerd.

Hoe kan Bell’s palsy worden voorkomen?

Het voorkomen van Bell’s palsy kan complex zijn, omdat de precieze oorzaken vaak onbekend zijn. Er kunnen echter bepaalde preventieve maatregelen (10) worden voorgesteld om het risico op het optreden of opnieuw optreden te verminderen:

1. Stressmanagement: Stress lijkt een bijdragende factor te zijn bij Bell’s palsy. Regelmatige beoefening van ontspanningstechnieken zoals meditatie, yoga of ademhalingsoefeningen kan helpen om stress te verminderen.
2. Verzorging van infecties: snelle behandeling van infecties, met name oorinfecties of virale infecties zoals herpes simplex, kan ontstekingen voorkomen die de aangezichtszenuw kunnen aantasten.
3. Bescherming tegen kou: Sommige onderzoeken suggereren dat blootstelling aan kou een uitlokkende factor kan zijn. Jezelf beschermen tegen de kou met sjaals en mutsen kan mogelijk helpen.
4. Evenwichtige voeding: Een voeding rijk aan vitaminen, mineralen en essentiële vetzuren kan de gezondheid van de zenuwen ondersteunen en daarmee het risico op zenuwaandoeningen verminderen.
5. Gezichtsoefeningen: Hoewel er geen definitief bewijs is, suggereren sommige gezondheidsdeskundigen dat regelmatige gezichtsoefeningen kunnen helpen om een goede bloedstroom rond de aangezichtszenuw te behouden.
6. Medische controle: Voor mensen die al eerder een Bell’s palsy hebben gehad, kan medische controle helpen bij het identificeren en behandelen van vroege waarschuwingssignalen voor een herhaling.

Het is belangrijk op te merken dat deze maatregelen geen volledige preventie garanderen, maar ze kunnen wel helpen het risico te verminderen. Het is altijd raadzaam om een zorgprofessional te raadplegen voor persoonlijk advies.

Duur en herhaling van Bell’s palsy

Bell’s palsy is een aandoening van variabele duur. In de meeste gevallen nemen de symptomen geleidelijk af en wordt vaak na drie weken verbetering waargenomen. In feite herstelt tot 80% van de patiënten binnen drie maanden volledig zonder restverschijnselen van de ziekte te vertonen.

Bell’s palsy kan echter op latere leeftijd weer de kop opsteken. Dit komt voor bij ongeveer 5-10% van de mensen die al door de aandoening zijn getroffen.

Is Bell’s palsy blijvend?

In de meeste gevallen is Bell’s palsy niet blijvend. Na verloop van tijd zal de normale functie van de gezichtsspieren waarschijnlijk volledig hersteld zijn, wat bij ongeveer 80% van de mensen met de aandoening het geval is.

Bij sommige patiënten kan de gezichtszwakte echter voor langere tijd aanhouden. Hoe langer het duurt voordat er verbetering optreedt, hoe groter het risico op blijvende restverschijnselen. Risicofactoren die in verband worden gebracht met slechtere resultaten zijn onder andere:

• Volledige gezichtsverlamming.
• Leeftijd boven de 60.
• Verminderde speekselvloed of smaakwaarneming.

Deze informatie is essentieel voor iedereen die lijdt aan Bell’s palsy of iemand kent die in deze situatie verkeert. Ze onderstrepen het belang van vroegtijdige diagnose en de juiste behandeling om de kans op volledig herstel te optimaliseren.

Bron:

• https://www.ninds.nih.gov/health-information/disorders/bells-palsy
• https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/29493915/
• https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC9648613/
• https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC7320932/
• https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC8702389/
• https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC5478391/
• https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC7231844/
• https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC9510940/*
• https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC8831488/
• https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC9548320/