Thujanol Tijm, waarvan de botanische naam Thymus vulgaris ct thujanol is, behoort tot de familie Lamiaceae. De essentiële olie wordt verkregen uit de bloeiende bovengrondse delen.
Geschiedenis van tijm
Tijm(Thymus vulgaris) is een medicinale en culinaire plant die overal in het Middellandse Zeegebied groeit, waar hij intensief wordt geteeld. De gedroogde bladeren en bloemen bevatten de actieve ingrediënten, met name essentiële oliën. Thymus (de huidige Latijnse naam) komt van het Griekse thymos. In de oudheid stonden allerlei kleine, geurige planten in de Lamiaceae familie bekend onder deze naam. Het Griekse woord thuô verwijst naar offers aan de goden. Het Griekse woord thumus, ten slotte, roept moed op.
Vandaag de dag is het woord tijm in deze vorm stabiel sinds de 13e eeuw. Voor sommige van onze tijdgenoten lijkt het geassocieerd te worden met een klier die thymus wordt genoemd. We weten dat de oude Grieken de ziel in dit orgaan plaatsten. Traditioneel helpt tijm bij de spijsvertering en gaat het een opgeblazen gevoel en winderigheid tegen. Bij verkoudheid of bronchitis reinigt het ook de luchtwegen en verzacht het hoesten.
Egyptische oudheid
Deze plant werd samen met andere(bonenkruid, wierook, mirre, enz.) gebruikt bij het mummificatieritueel. Om een parallel te trekken: vandaag worden tijm en bonenkruid gebruikt om fazantenvlees te genezen. Tijm is antiseptisch en antibacterieel en stopt de verspreiding van bacteriën. Het heeft ook de conservering van mummies verbeterd, waarvan sommige tot op de dag van vandaag bewaard zijn gebleven. Dit bewijst de kennis van de Egyptenaren over dit onderwerp. Naast de geur van de planten die gebruikt werden voor het balsemen (planten waarvan we later leerden om de essentiële olie die ze bevatten te extraheren), hadden de balsemers een grondige kennis van hun medische eigenschappen. Een etherische olie camoufleert een slechte geur niet met zijn parfum, maar vernietigt hem. We weten nu dat veel onaangename geuren worden veroorzaakt door de afbraak van organisch materiaal.
De Egyptenaren maakten zalven met tijm om de doden te balsemen. In de Middeleeuwen maakten heksen liefdesdrankjes met deze plant. In de oudheid werd het verbrand om de lucht te zuiveren, water te parfumeren en ziekteverwekkers af te weren. Het kon ook gebruikt worden om soldaten kracht en ridders moed te geven. Tegenwoordig is de wetenschappelijke gemeenschap het erover eens dat de deugden te danken zijn aan het hoge thymolgehalte, een molecuul dat vaak wordt gebruikt om zeep en cosmetica te maken. Het is een van de meest aanbevolen natuurlijke behandelingen voor hoest en infecties aan de luchtwegen.
Grieks-Romeinse oudheid
Tijm is ook al sinds de oudheid een geliefd aroma.
Over een periode van bijna 1000 jaar zijn er talrijke sporen van het gebruik van tijm als specerij, maar vooral voor medicinale doeleinden. Eerst Hippocrates, daarna Theophrastus, die onderscheid maakte tussen de medicinale witte tijm en de zwarte tijm, die in staat was het lichaam te bederven en gal(melancholie) te veroorzaken. Deze namen weerspiegelen het feit dat de Ouden vaak rekening hielden met dit type signatuur. Hetzelfde gold bijvoorbeeld voor henbane. Soms waren het andere soorten kenmerken die verschillende geslachten aan dezelfde plant toeschreven. Zo werd lang gedacht dat er mannelijke en vrouwelijke mandrijnen bestonden. Dioscorides en Plinius namen deze nomenclatuur over, maar voegden aantekeningen toe met betrekking tot de eigenschappen van tijm (hoestonderdrukkend, slijmoplossend, bloedverdunner, maagdarmtonicum).
Plinius was misschien wel de eerste die de verwarmende eigenschappen van tijm vermeldde. Galen gebruikte tijm om bevallingen te verzachten, terwijl later, in de 5e eeuw, een Griekse arts met de naamAetius zeer relevante informatie gaf over het effect van tijm op de psyche: hij schreef het voor aan mensen met een onrustige geest, cholerische mensen en melancholische mensen. We zullen later zien hoe de observaties van de Ouden vol gezond verstand waren, maar niet voordat we hebben aangegeven hoe de Grieken en Romeinen tijm gebruikten: in een verkwikkend bad, als een droge fumigatie om de lucht te zuiveren, als kompres, zalving en massage..
Tijm komt oorspronkelijk uit Europa en zuidelijke streken. Het gebruik van tijm, een aromatische, kruidige en geneeskrachtige plant bij uitstek, gaat terug tot het begin der tijden. In het oude Griekenland werd tijm als wierook verbrand voor de altaren van de goden. Tot slot is tijm stevig verankerd in de culinaire gebruiken van de Provence: herbes de Provence, bouquet garni, gerechten in saus, gegrild vlees, tijmlikeur.
Middeleeuwen
Tijm werd buiten zijn geboortestreek geïntroduceerd door monniken in de 11e eeuw. Deze late introductie verklaart zijn afwezigheid in het Capitular van Villis. Maar het ontsnapte niet aan de aandacht van Albert de Grote en Hildegard van Bingen in het bijzonder. Hildegarde de Bingen was goed op de hoogte van het karakter ervan: “tijm, als het wordt toegevoegd aan andere goede kruiden en specerijen, verwijdert de rotting van ziekten dankzij zijn warmte en kracht”, zolang het op de juiste manier wordt gekanaliseerd. Net als de Grieken en Romeinen gebruikte ze tijm in geneeskrachtige baden, die in de Middeleeuwen zeer gewaardeerd werden, en in pleisters en afkooksels.
De Arabische geneeskunde(Ibn al-Baytar, 13e eeuw) vermeldt dat tijm de maag en lever zuivert, kolieken en mond- en keelkwalen bestrijdt, de nieren versterkt en de copulatie stimuleert. De heilige Hildegarde (12e eeuw) gebruikte het tegen melaatsheid, verlamming en luizen. In de 19e eeuw werd het gebruikt als stimulerend middel, om de spijsvertering te bevorderen en ook om nerveuze vermoeidheid tegen te gaan.
Renaissance en moderne periode
Hoewel Matthiole bijna geen melding maakt van tijm, is het te vinden in Paracelsus ‘ Opodeldoch balsem (1541) en later in de zogenaamde “rustige” balsem (rond het einde van de 17e eeuw). In dezelfde periode gebruikte Lodewijk XIV deze stof om kiespijn te verlichten. Nicolas Lémery beschreef het als een cerebraal tonicum, een digestief middel en een antitoxine. Hij was het met Galen eens dat het ook de bevalling kon vergemakkelijken.
De etherische olie van tijm is op zijn minst sinds de 16e eeuw bekend en geeft geleidelijk aan zijn geheimen prijs. Een van de actieve bestanddelen, thymol, werd al in 1719 ontdekt. Maar vooral aan het begin van de 20e eeuw kwam alles in een stroomversnelling. Deze olie werd in 1887 bestudeerd door Chamberland, die zijn bacteriedodende werking op miltvuur aantoonde. In 1889 maakten Cadéac en Meunier hun handen vuil door te werken aan de kwestie van de werking van essentiële tijmolie op de tyfusbacil. In 1894 toonde Mequel de bacteriedodende eigenschappen van tijmdampen aan. Het was de beurt aan Morel en Rochaix om in 1921-1922 andere werkingen aan te tonen op meningokokken, de bacil van Eberth, difteriebacillen en stafylokokken.
In de jaren 1930 nam Dr. Henri Leclerc in zijn Précis de phytothérapie de oude voorschriften van de Ouden over. Hij schreef onder andere dat tijm helpt om fysieke en morele kracht te herstellen. Moderne auteurs(Fournier, Valnet, Bardeau, Franchomme, Faucon…) bleven verwijzen naar tijm tot het ons vandaag bereikte na een reis van duizenden jaren.
Hedendaagse tijden
Fournier (20e eeuw) somt de werking op: tonisch, stomachisch, pectoraal, krampstillend en emmenagoog.
De infusie wordt oraal aanbevolen bij kinkhoest en chronische bronchitis en als kompres bij zwellingen en reumatische pijn. Het wordt gebruikt in therapeutische baden als tonicum. Mensen leggen het ook in kledingkasten om insecten weg te houden.
In aromatherapie wordt de essentiële olie traditioneel gebruikt voor darm- en urinewegklachten, als stimulans en tegen wormen. Valnet (20e eeuw) raadde het aan bij long- en darmkwalen, kinkhoest en darmparasieten zoals spoelwormen, taenias en pinwormen.
Tijm staat veel vaker in de keuken dan in het medicijnkastje en is een van die planten met een ver verleden, zoals zoveel planten rond de Middellandse Zee. Ook al is de heilige aard ervan niet meteen duidelijk, in tegenstelling tot salie en rozemarijn, het feit blijft dat illustere Ouden ermee te maken hadden.
Allereerst biedt de etymologie ons een aantal interessante aanwijzingen waarmee tijm in verband kan worden gebracht:
- Thymus – de huidige Latijnse naam – komt van het Griekse thymos. In de oudheid was dit de naam die gegeven werd aan verschillende kleine, geurige planten in de Lamiaceae familie.
- Men dacht dat thymos iets te maken had met parfum, omdat mensen tijm vroeger verbrandden om het te roken.
- Ten tweede verwijst het Griekse woord thuô naar offers die aan de goden werden gebracht (misschien in verband met het vorige punt).
- Ten slotte roept het Griekse woord thumus moed op
Vandaag de dag lijkt het woord tijm, gestabiliseerd in deze vorm sinds de 13e eeuw, voor sommige van onze tijdgenoten een verband te hebben met de klier die bekend staat als de thymus. We weten dat de oude Grieken de ziel in dit orgaan plaatsten.
Wat zijn de farmacologische eigenschappen van de essentiële olie van Tijm ct thujanol?
Bekend of vermoedelijk werkingsmechanisme :
- Immunostimulatie
- In vitro (in een reageerbuis) hebben de etherische olie van tijm en thymol een antiseptische werking op kiemen zoals Helicobacter pylori (verantwoordelijk voor darmzweren) en microscopische schimmels die verantwoordelijk zijn voor mycose.
Antimicrobiële werking :
De essentiële olie van tijm is een krachtige antivirale, anti-infectieve, bactericide, virucide en fungicide. Het wordt verondersteld specifiek te zijn voor gynaecologische infecties.
Immunostimulerende werking:
Als immunostimulant verhoogt tijm essentiële olie immunoglobuline A en stimuleert en regenereert hepatocyten.
Andere effecten:
- Neurotonisch, balancerend (actief op het centrale zenuwstelsel en het autonome zenuwstelsel)
- Activeert de bloedsomloop, verwarmt plaatselijk
Vormen en dosering van tijm :
De gebruikelijke dosering is 1 tot 2 g gedroogde plant per kopje kokend water, als een infusie, meerdere keren per dag, of het equivalent in vers kruid. Bij inname als vloeibaar extract (siroop) wordt de dosering berekend op basis van de concentratie actieve ingrediënten.
Tijmthee of een druppel etherische olie verdund in een kom heet water kan ook worden gebruikt voor inhalatie om de luchtwegen vrij te maken. Meer geconcentreerde infusies (5 g gedroogde plant per 100 ml water) worden gebruikt als gorgelmiddel of mondwater.
Mengsels van tijmbladeren en sleutelbloemwortel moeten worden gebruikt zoals aanbevolen in de bijsluiter.
Enkele andere slijmoplossende planten:
De traditionele kruidengeneeskunde gebruikt ook de volgende planten om de symptomen van bronchitis te verlichten:
-
- Eucalyptus(Eucalyptus globulus)
- Klimop (Hedera helix)
- Niaouli (Melaleuca quinquenervia)
- Grove den (Pinus sylvestris)
- Primula (Primula eliator, P. veris, P. vulgaris)
- Wilde tijm (Thymus serpyllum)
Zijn er voor het gebruik van Tijm thujanol etherische olie voorzorgsmaatregelen nodig?
- Niet aanbevolen voor zwangere vrouwen of vrouwen die borstvoeding geven.
- Dermocaustisch in zuivere vorm, verdunning is vereist voor de huid.
- Pas op voor mogelijke gynaecomastische effecten bij langdurig gebruik. Linalool remt de productie van testosteron en mag niet langdurig gebruikt worden door mannen als hormoonontregelaar.
- Niet aanbevolen voor kinderen jonger dan 7 jaar.
- Voorzichtig bij nierinsufficiëntie per os (nefrotoxisch).
- Niet combineren met cortisone, aangezien er een risico is op medicijninteractie. Vraag uw apotheker om advies.
Is tijm etherische olie een effectief middel tegen schurft?
Tijm etherische olie staat bekend om zijn antiparasitaire, schimmelwerende en antibacteriële eigenschappen. Het wordt vaak gebruikt bij de natuurlijke behandeling van verschillende huidaandoeningen, waaronder schurft.
Het is echter belangrijk op te merken dathtym etherische olie niet alleen moet worden gebruikt om schurft te behandelen. Het kan het beste gebruikt worden in combinatie met andere natuurlijke middelen en in overleg met een professional uit de gezondheidszorg. Omhtym essentiële olie te gebruiken om schurft te behandelen, kun je het verdunnen in een draagolie zoals kokosolie of zoete amandelolie. Breng dit mengsel vervolgens aan op de aangetaste delen van de huid.
Het is echter essentieel om voorzorgsmaatregelen te nemen bij het gebruik van essentiële oliën.Essentiële olievan Htym kan bij sommige mensen allergische reacties veroorzaken. Het is daarom aan te raden om vooraf een huidtest uit te voeren door een kleine verdunde hoeveelheid op een klein stukje huid aan te brengen en eventuele bijwerkingen op te merken voordat je het op grotere schaal gebruikt. Het is ook belangrijk om te weten dat schurft een medische aandoening is en dat het raadzaam is om een professional in de gezondheidszorg te raadplegen voor een nauwkeurige diagnose en passende behandeling. Hoewel sommige natuurlijke middelen enige verlichting van de symptomen kunnen geven, is meestal een volledige medische behandeling nodig om de infectie volledig te elimineren.
Wat de gezondheidsautoriteiten denken:
DE EMA
Het Europees Geneesmiddelenbureau beschouwt tijm als “traditioneel gebruikt als slijmoplossend middel bij hoest en verkoudheid”. Het raadt aan om het gebruik ervan te beperken tot volwassenen en kinderen ouder dan twaalf jaar.
Het is ook van mening dat mengsels van tijmbladeren en sleutelbloemwortel (Primula veris of P. elatior) kunnen worden gebruikt “voor een medisch bewezen gebruik tegen hoest” (in het geval van de slijmoplossende eigenschappen van producten met een handelsvergunning), of voor “traditioneel gebruik tegen hoest die gepaard gaat met verkoudheid” in het geval van producten zonder handelsvergunning. Producten op basis van tijm en teunisbloem met een handelsvergunning zijn voorbehouden aan volwassenen.
DE WIE
De Wereldgezondheidsorganisatie erkent het gebruik van tijm “tegen dyspepsie (moeilijke spijsvertering) en andere gastro-intestinale aandoeningen, tegen hoest tijdens verkoudheid of bronchitis, en als gorgeldrank tegen keelontsteking en ontsteking van de amandelen”. Als topische toepassing zou tijm antiseptische en helende eigenschappen hebben voor oppervlakkige huidwonden en mondirritaties.
DE E
Commissie E van het Duitse Ministerie van Gezondheid erkent het gebruik van tijm bij “bronchitis en productieve hoest (die slijm produceert), evenals verkoudheid”.
ESCOP
De European Scientific Cooperation on Phytotherapy erkent het gebruik van tijm “bij catarre van de bovenste luchtwegen, als aanvullende behandeling bij de behandeling van kinkhoest, en ter verlichting van mondirritaties en slechte adem”.
Medische bibliografische bronnen en klinische studies:
- Schmidt E, Wanner J, Hiiferl M, Jirovetz L, Buchbauer G, Gochev V, Girova T, Stoyanova A, Geissler M. Chemical composition, olfactory analysis and antibacterial activity of Thymus vulgaris chemotypes geraniol, 4-thujanol/terpinen-4-ol, thymol and linalool cultivated in southern France. Nat Prod Commun. 2012
- Kotan R, Kordali S, Cakir A. Screening van antibacteriële activiteiten van eenentwintig zuurstofhoudende monoterpenen. Z Naturforsch C J Biosci. 2007
- M. N. Gallucci, M. Oliva, C. Casero, J. Dambolena, A. Luna, J. Zygadlo, M. Demo. Antimicrobial combined action of terpenes against the food-borne microorganisms Escherichia coli, Staphylococcus aureus and Bacillus cereus. Tijdschrift voor geur en smaak