Anijs, een plant met een betoverende geur en vele deugden, neemt ons mee op een fascinerende reis door de geschiedenis. Deze natuurlijke schat wordt al meer dan 4000 jaar geteeld en heeft door de eeuwen heen de weg afgelegd van de zonnige oevers van de Middellandse Zee naar de tafels van de grote denkers uit de Oudheid. Vandaag de dag blijft anijs in de belangstelling staan, niet alleen vanwege de kenmerkende smaak, maar ook vanwege de vele therapeutische eigenschappen. In dit artikel verkennen we de rijke geschiedenis en het gevarieerde gebruik van anijs, een echt geschenk van de natuur dat door de eeuwen heen de harten en de gezondheid van de mensheid heeft veroverd.
Volgens decreet nr. 2007-1198 van 3 augustus 2007 mogen etherische oliën van lijst B alleen worden verstrekt op voorschrift van een arts. Ze mogen alleen worden geleverd aan de farmaceutische industrie, omdat hun mogelijke ongewenste effecten (neurotoxiciteit, bijtende werking, carcinogeniteit, enz.) zwaarder wegen dan de verwachte therapeutische voordelen.
Wat is de geschiedenis van anijs?
Anijs komt oorspronkelijk uit het oostelijke Middellandse Zeegebied en Noord-Afrika, meer specifiek uit het Midden-Oosten.Anijs wordt in Egypte al minstens 4000 jaar verbouwd. Oude medische teksten vermelden het gebruik van de zaden als diureticum, bij spijsverteringsproblemen en kiespijn. In de traditionele Chinese en Hindoeïstische geneeskunde had anijs al een reputatie als afrodisiacum en galactogeen.
Anijs wordt gebruikt in de samenstelling van “theriac”. Dit is een oude samenstelling van ongeveer 50 ingrediënten, waaronder een aanzienlijke concentratie opium. Het zou tonische eigenschappen hebben en effectief zijn tegen gifstoffen, gif en specifieke pijnen.
Wat werd er in de oudheid over anijs gezegd?
In de klassieke oudheid stond anijs op tafels en in medicijnkastjes. In de tijd van Pythagoras en daarnaHippocrates werd het vermogen geprezen om vrouwen te helpen gemakkelijker te bevallen door de geur in te ademen. Maar de geschiedenis is ze helemaal vergeten. Ze werden zelfs gebruikt om antigif tabletten te maken en amuletten die onder kussens werden gelegd om nare dromen af te wenden.
In de eerste eeuw na Christus schreefDioscorides dat anijs “ verwarmt, droogt en oplost, de ademhaling vergemakkelijkt, pijn verlicht, de urineafvoer bevordert en dorst lest ” . Hij zei verder dat anijs het ademen vergemakkelijkt, pijn verlicht en dorst lest. Deze beweringen gelden vandaag de dag nog steeds. Het moet in die tijd dus veel gebruikt zijn.
Plinius de Oudere zegt dat het ” de slaap bevordert en het gezicht jeugdiger maakt” Een andere opmerking: rond 70 na Christus beschreef hij de oestrogene eigenschappen! Benedictijner monniken waren er vanaf de 8e eeuw dol op.
De Romeinen hielden van anijs omdat het de spijsvertering vergemakkelijkte. Ze gebruikten het als vulling voor een kleine cake, die ze meestal serveerden aan het einde van gastronomische orgieën. De Grieken noemden het tragion, terwijl de Romeinen het pimpinella noemden (een woord dat ook verwijst naar brandnetel, wat niets met anijs te maken heeft).
Volgens sommige Indiase auteurs gaat de kennis over deze stof terug tot de vijfde eeuw voor Christus. Aangezien het voorkomt in de Veda’s, zou het zelfs nog ouder kunnen zijn. Ayurveda en traditionele Chinese geneeskunde maakten er gebruik van en wezen al op de galactogene rol van anijs.
Hoe werd het gebruikt in de Middeleeuwen?
Het werd veel gebruikt in de Middeleeuwen, dankzij Karel de Grote die de teelt ervan beval in 812.
In Bourgondië, toen de abdij van Flavigny werd gesticht in 719, vonden benedictijner monniken de beroemde bonbon uit,Anis de Flavigny, gemaakt van anijs omhuld met suikersiroop. Vandaag de dagwordt het gearomatiseerd met een reeks verschillende geuren, waaronder anijs, viooltjes, roos, zoethout en munt. Men denkt dat dit het oudste snoepje van Frankrijk is.
In 1305 was anijs in Engeland een van de specerijen die belast werden om de brug van Londen te repareren. In 1453 stond het nog steeds onder streng toezicht van de London Grocers’ Company.
In de Middeleeuwen werden de therapeutische, aromatische en culinaire kwaliteiten van de plant ook genoemd door het Capitularium van Villis, de School van Salerno en Albert de Grote.
Dit “hete zaad” (de term die gebruikt wordt om koriander, venkel, anijs en karwij te beschrijven) werd in de 19e eeuw op grote schaal geteeld in de Elzas. Het komt oorspronkelijk uit het Nabije Oosten (Syrië, Turkije…). Dus, afhankelijk van waar het wordt geteeld, kan de kleur van de zaden veranderen, net als de aromatische kwaliteiten. Van Tunesische anijs bijvoorbeeld wordt gezegd dat het groen en zoet is, terwijl Russische anijs zwartachtig en van slechte kwaliteit is.
Wat zijn de kenmerken van deze plant?
Anijs, waarvan de botanische naam Pimpinella anisum L. is, is een plant uit de Apiaceae familie (schermbloemigen).
Wat zijn de botanische eigenschappen van de plant?
Groene anijs is een kruidachtige plant met een een- of tweejarige levenscyclus. Hij wordt tussen de 50 en 80 centimeter hoog. De structuur van deze plant bestaat uit een rechtopstaande stengel met een hol centrum. De bladeren zijn groen en donzig. Ze staan afwisselend langs de stengel. Deze bladeren, die aanvankelijk ongesegmenteerd en getand zijn aan de basis, worden geleidelijk smaller en fijner naarmate ze de top van de plant naderen.
Qua groeiomstandigheden houdt groene anijs van warme, zonnige omgevingen. Het gedijt voornamelijk op zanderige of kalkhoudende grond. Rijpe zaden worden meestal twee maanden na het zaaien geoogst, tijdens de zomer. Het wordt ‘s ochtends geoogst om de smaak van de zaden te behouden.
Wat is de bloeiperiode?
De bloeiperiode is meestal van juli tot augustus, wanneer de plant witte bloemen ontwikkelt. Deze verzamelen zich in formaties die schermpjes worden genoemd, die op hun beurt schermpjes vormen die bestaan uit 8 tot 15 stralen. De plant heeft geen rolkrans.
Wat de vruchtvorming betreft, zijn de geproduceerde dopvruchten ovaal en langwerpig, ongeveer 2 millimeter lang. Ze zijn grijsgroen van kleur en hebben een smalle bovenkant. De dopvruchten zijn bedekt met dons en bevatten zaden met een uitgesproken aroma.
Wat zijn de toepassingen van anijs etherische olie?
Essentiële olie van anijs is de algemene naam voor deessentiële olie die wordt verkregen door destillatie van de gedroogde, rijpe vrucht van de Pimpinella anisum L. plant.
Hoe werkt het?
Het veronderstelde werkingsmechanisme hangt af van de werking van de verschillende chemische bestanddelen: trans-anethol (fenylpropanoïden, 82%), monoterpenen (8%, Linalol) en sesquiterpenen (8%; himachaleen, bèta-bisabuleen, zingibereneen). De anethol in deze essentiële olie is pijnstillend, verhoogt de longsecreties en stimuleert het slijmoplossend vermogen, en heeft een oestrogeenachtige werking (dimeren van anethol: dianethol en anisaldehyde: dianisoïne).
Het belangrijkste werkzame bestanddeel van groene anijs is anethol, dat ongeveer 82% van de essentiële olie uitmaakt. Experimenteel, in de reageerbuis, heeft anethol antibacteriële en antimycotische eigenschappen (tegen microscopische schimmels) aangetoond. Geen enkel klinisch onderzoek bij mensen heeft echter de werkzaamheid van groene anijs of zijn essentiële olie aangetoond. Wanneer etherische olie van groene anijs echter bij dieren wordt geïnjecteerd, veroorzaakt dit effecten die vergelijkbaar zijn met die van het injecteren vanvrouwelijkehormonen(oestrogenen). Bovendien verminderen deze injecties bij zieke dieren het hoesten en de darmcontracties (spasmolytisch effect).
Wat zijn de indicaties?
De zaden en essentiële olie worden vooral gebruikt voor hun verzachtende eigenschappen bij spijsverteringsstoornissen (moeilijke spijsvertering, opgeblazen gevoel, winderigheid). Het heeft ook een effect op hoest en de symptomen van verkoudheid en kinkhoest.
Net als venkel en steranijs helpt groene anijs ook bij het stromen van melk na de bevalling. Essentiële olie van groene anijs wordt gebruikt om insecten af te weren en soms voor zijn antibacteriële eigenschappen.
Traditioneel wordt groene anijs ook gebruikt om onregelmatige menstruatie,urineweginfecties, leveraandoeningen en zelfs tuberculose te behandelen. Het wordt ook beschouwd als een tonicum dat de eetlust en het seksueel verlangen kan stimuleren.
Wat is de dosering?
- Groene anijs etherische olie kan worden gebruikt als inhalatiemiddel bij verkoudheid en bronchitis. Verdun gewoon een paar druppels etherische olie in een kom kokend water en inhaleer de dampen. Een zakdoek gedrenkt in de olie kan ook gebruikt worden om verstopping van de luchtwegen te verlichten.
- Om de essentiële olie plaatselijk aan te brengen, verdun je het in een plantaardige olie en masseer je het op de aangetaste plekken. Dit gebruik heeft digestieve, stomachische, aperitieve, carminatieve, analgetische, vermifuge, tonische en menstruatieregulerende effecten.
- Meng als mondwater gelijke delen anijs etherische olie en Syzygium aromaticum etherische olie in een oplossing van 50 ml water en 50 ml alcoholische oplossing. Een theelepel van dit preparaat verdund in een glas water heeft een verfrissend effect.
In combinatie met Ocimum basilicum var basilicum essentiële olie wordt het gebruikt om spijsverterings- en neuromusculaire spasmen te verlichten. In synergie met Artemisia dracunculus en Ocimum basilicum var basilicum olie, kan toepassing op de onderbuik menstruatiepijn verlichten.
Wat zijn de contra-indicaties voor het gebruik van deze essentiële olie?
Een bekendeallergie voor groene anijs of anethol, of voor een verwante plant zoals selderij, komijn, koriander, venkel of dille, is een contra-indicatie voor het gebruik. Zwangere vrouwen, vrouwen die borstvoeding geven en jonge kinderen wordt afgeraden deze essentiële olie te gebruiken. Astmapatiënten en mensen die een antistollingstherapie volgen, moeten voor gebruik een arts raadplegen. Vanwege de oestrogeenachtige werking moet het gebruik worden vermeden bij hormoonafhankelijke kankers. Deze essentiële olie is neurotoxisch en abortief.
Wat vindt het EMA van etherische olie van anijs?
Het HMPC heeft op basis van langdurig gebruik in Europa geconcludeerd dat anijs etherische olie preparaten effectief zijn bij de behandeling van milde symptomen vanindigestie, waaronder een opgeblazen gevoel en winderigheid. Deze preparaten werken ook als slijmoplossend middel bij hoest die gepaard gaat met infecties van de bovenste luchtwegen.
Alleen volwassenen mogen deze geneesmiddelen gebruiken en de toedieningsduur mag niet langer zijn dan twee weken. Als de symptomen aanhouden of verergeren, moet je een gekwalificeerde gezondheidsprofessional raadplegen.
De beoordeling van het HMPC van anijs etherische olie preparaten voor de behandeling van indigestie en hoesten is gebaseerd op hun classificatie als “traditioneel gebruik”. Deze classificatie houdt in dat, ondanks het ontbreken van overtuigende gegevens uit klinische onderzoeken, de werkzaamheid van deze fytotherapeutische formuleringen aannemelijk is. Bovendien is er bewijs dat ze al minstens 30 jaar veilig worden gebruikt, waarvan minstens 15 jaar binnen de Europese Unie. Bij de HMPC beoordeling is ook rekening gehouden met laboratoriumstudies die de ontspannende werking van deze olie op de darmspieren en de luchtwegen aantonen. Het beoogde gebruik van deze geneesmiddelen vereist geen medisch toezicht.
Personen jonger dan 18 jaar, evenals patiënten die allergisch zijn voor anijs of voor planten van de Apiaceae familie (Umbelliferae), in het bijzonder komijn, selderij, koriander, dille en venkel, dienen formuleringen die essentiële olie van anijs bevatten te vermijden. Blootstelling aan deze olie kan allergische reacties van de huid of luchtwegen veroorzaken.
Quiz over etherische olie van anijs
Ben je benieuwd naar de geheimen van anijsolie? Stel je kennis op de proef met onze kleine quiz! Of je nu een aromatherapie expert bent of gewoon een fan van de natuurlijke voordelen van planten, deze quiz is een leuke manier om meer te leren over deze fascinerende essentiële olie. Beantwoord de vragen, ontdek een aantal interessante feiten en deel je score in de comments om te zien wie het meest weet over de mysteries van anijs etherische olie. Klaar om te beginnen? Laten we beginnen!
- Wat is debotanische familie van de plant waar de etherische olie van anijs vandaan komt? a) Lamiaceae b) Apiaceae c) Asteraceae
- Wat is het belangrijkste chemische bestanddeel van anijs etherische olie? a) Linalool b) Anethol c) Caryophyllene
- Wat is een van de belangrijkste toepassingen van anijs etherische olie? a) Behandeling van acne b) Verlichting van spijsverteringsstoornissen c) Haarstimulans
- Welke voorzorgsmaatregelen moeten worden genomen bij het gebruik van essentiële olie van anijs? a) Het kan zonder beperkingen worden gebruikt. b) Zwangere vrouwen en vrouwen die borstvoeding geven wordt afgeraden het te gebruiken. c) Het moet onverdund worden geconsumeerd.
- Welk effect heeft etherische olie van anijs aangetoond in dierstudies? a) Ontstekingsremmend effect b) Kalmerend effect c) Effecten vergelijkbaar met vrouwelijke hormonen
[Antwoorden: 1-b, 2-b, 3-b, 4-b, 5-c ]
Nu je je kennis over anijsolie hebt getest, nodigen we je uit om je antwoorden en score te delen in de comments! Het is een geweldige manier om meer te leren en te zien hoe jouw kennis zich verhoudt tot die van anderen. Aarzel niet om de vragen te bespreken en je eigen ervaringen of advies over het gebruik van anijsolie te delen. Je feedback is van onschatbare waarde en zal de discussie over dit fascinerende onderwerp verrijken. Wat is jouw score?
Referenties:
https://theses.hal.science/tel-01222964
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3405664/