Traditionele Japanse geneeskunde: van oude praktijken tot moderne innovaties

In 2002 introduceerde Honso USA zijnKampo-kruidenformules in de Verenigde Staten. Deze producten worden al tientallen jaren voorgeschreven door Japanse artsen. Onderzoekers voerden klinische studies uit om de doeltreffendheid van de Kampo kruidenformules te evalueren. Er werd een onderzoek uitgevoerd naar Honso Sho-saiko-to (H09) voor de behandeling van hepatitis C in het Memorial Sloan-Kettering Cancer Center in New York en cirrose veroorzaakt door hepatitis C in het UCSD Liver Center. Dit onderzoek wordt gezamenlijk ondersteund door de Amerikaanse en Japanse dochterondernemingen van Honso.

Kampo geneeskunde uit Japan

Kampo geneeskunde, in Japan bekend als 漢方医学 (Kanpō igaku), is een traditionele Japanse medische en farmaceutische discipline. Het is sterk beïnvloed door de traditionele Chinese geneeskunde (TCM). De term Kampo-yaku verwijst naar de studie van traditionele Japanse fytotherapeutische toepassingen. Deze geneeswijze geeft de voorkeur aan het gebruik van planten, paddenstoelen, dieren en mineralen, vaak gecombineerd in complexe formules. Er worden ook technieken zoalsacupunctuur en moxibustie gebruikt.

Het woord Kampo is afgeleid van ‘Kan’, een verwijzing naar de Han-dynastie in China, en ‘Ho’, wat ‘behandelmethode’ betekent. Kampo kan dus vertaald worden als “behandelingsmethode volgens de Han”. Hoewel het verwant is aan TCM, verschilt de Kampo-geneeskunde op het gebied van diagnostische methoden en farmacopee.

Wat is Kampo-geneeskunde?

Kampo geneeskunde, in het Japans ook wel Kampo igaku genoemd, is een traditionele medische en farmaceutische discipline. Het is geïnspireerd op de traditionele Chinese geneeskunde (TCM). De term Kampo-yaku verwijst naar de studie van traditionele Japanse fytotherapeutische toepassingen.

Deze medische praktijk legt de nadruk op het gebruik van geneeskrachtige planten en omvat specifieke diagnosetechnieken. Therapieën bestaan uit het gebruik van delen van planten, schimmels, dieren en mineralen, vaak gecombineerd tot ‘formules’. Deze formules kunnen verschillende vormen aannemen, zoals afkooksels, poeders, pasta’s, likeuren en infusies. Technieken zoals acupunctuur en moxibustie worden gebruikt om de behandeling aan te vullen.

De term ‘Kampo’ komt van de combinatie van de woorden ‘Kan’ en ‘Ho’. “Kan” verwijst naar de Han-dynastie in China. “Ho” betekent “de manier van zorg” of “de methode van zorg”. Kampo” kan dus vertaald worden als “zorgmethode volgens de Han”. Deze vertaling benadrukt de nauwe band met de traditionele Chinese geneeskunde.

De geschiedenis van Kampo is nauw verbonden met die van de traditionele Chinese geneeskunde en gaat meer dan 3000 jaar terug. Beide delen historische werken zoals de Koteidaikei, de Shinnohonzokyo en de Shokanron, die belangrijke referenties blijven. Door de eeuwen heen hebben beoefenaars nieuwe kruidenformules ontwikkeld, beïnvloed door de Japanse en Chinese geneeswijzen.

Vooraanstaande figuren zoals Todo Yoshimasu speelden een essentiële rol in de ontwikkeling van de Kampo-geneeskunde. Het Meiji-tijdperk bracht echter uitdagingen met zich mee door de verwesterlijking, waardoor deze medische praktijk in gevaar kwam.

Vandaag de dag is de Kampo-geneeskunde volledig geïntegreerd in het Japanse gezondheidszorgsysteem. Er worden ongeveer 150 gestandaardiseerde formules gebruikt, voornamelijk op basis van planten. Kampo gezondheidsproducten kunnen worden geclassificeerd als medicijnen of voedingssupplementen. Deze medische praktijk is gebaseerd op een rijke erfenis van traditionele praktijken, terwijl het zich aanpast aan de behoeften van de moderne gezondheid.

Principes van Kampo

TMJ is gericht op het voorkomen van ziekte door het stimuleren van de natuurlijke genezende krachten van het lichaam. Het herstelt het evenwicht wanneer dat nodig is. Kampo kan ook worden gebruikt als aanvulling op conventionele medische behandelingen. Deze geneeskunde is gebaseerd op een holistische benadering. TMJ is gebaseerd op de circulatie van energie in het lichaam. Het is geïnspireerd door de taoïstische visie op de wereld, die gericht is op het behoud en de versterking van de gezondheid door het versterken van het zelfgenezend vermogen van het lichaam.

TMJ omvat vier categorieën van technieken, die samen of afzonderlijk kunnen worden gebruikt:

• Manuele technieken: zoals Anma massage, Shiatsu en Sotai.
• Acupunctuurtechnieken: hierbij worden specifieke punten gestimuleerd. Ze gebruiken acupunctuur in combinatie met moxibustie, evenals pediatrische acupunctuur.
• Moxibustietechnieken: Hierbij wordt bijvoet direct (een methode die specifiek is voor Japan) of indirect verbrand. Het heeft een therapeutisch doel.
• Japanse farmacopee: Dit is de Japanse kruidengeneeskunde, in het Japans Kampo genoemd.

Verschillende fundamentele theoretische principes leiden JTM, waaronder :

• Ki: die het lichaam en de geest als onafscheidelijk beschouwt, waar Ki energie de fenomenen van het universum op een oneindige manier bestuurt.
• In en Yo (Yin en Yang): deze vertegenwoordigen de twee fasen van een cyclische beweging die het universum beheerst, waarbij elk element zowel zichzelf als zijn tegenpool is en het de afwisseling tussen In en Yo is die de drijvende kracht vormt.
• De Vijf Elementen: Metaal, hout, water, vuur en aarde, die fundamentele kenmerken van de natuur zijn. Ze worden volgens Confuciaanse theorieën ook gebruikt om verschillende aspecten van de mens en zijn bestaan te beschrijven.
• Eenheid: benadrukt het belang van de verbinding tussen lichaam en geest, evenals de harmonie tussen de mens en de buitenwereld waartoe hij behoort.

De plaats van Kampo-geneeskunde in Japan

Kampo geneeskunde in Japan heeft onlangs een belangrijke evolutie ondergaan. Sinds het begin van de 20e eeuw is er een heropleving van de interesse in deze traditionele geneeskunde, wat geleid heeft tot een herziening van de onderwijsprogramma’s in medische scholen. Sinds 2005 hebben de meeste Japanse medische universiteiten cursussen in Kampo geneeskunde opgenomen in hun curricula. Vandaag de dag wordt Kampo beschouwd als een essentieel onderdeel van de Japanse geneeskunde en artsen mogen het op dezelfde manier beoefenen als de westerse geneeskunde.

Meer dan 82% van de artsen in Japan is bekend met de principes van Kampo geneeskunde en 78% neemt het op in hun medische praktijk. Uit een recent onderzoek bleek dat bijna 83,5% van de ondervraagde Japanse artsen Kampo regelmatig in hun praktijk gebruiken.

Wat Kampo-therapieën in de Japanse kruidengeneeskunde betreft, gebruiken de Japanners naast formules die op recept verkrijgbaar zijn, ook producten van Europese oorsprong. De Japanse markt voor Kampo-therapieën omvat niet alleen op recept verkrijgbare producten, maar ook talloze vrij verkrijgbare opties.

Redenen voor het voorschrijven van Kampo gezondheidsproducten zijn onder andere de perceptie dat ze effectiever zijn dan westerse geneeskunde (56% van de artsen) en de spontane vraag van patiënten (44% van de artsen).

Ineconomische termen worden Kampo kruidengeneesmiddelen gezien als kosteneffectieve therapeutische oplossingen vanwege hun relatief lage ontwikkelings- en productiekosten in vergelijking met moderne geneesmiddelen. De behandeling van rinofaryngitis met Kampo-formules kost bijvoorbeeld drie keer minder dan een vergelijkbare westerse behandeling.

Ondanks deze economische voordelen heeft Japan echter te maken met budgettaire beperkingen, met een geleidelijke intrekking van de vergoeding voor Kampo-formules die geen voorafgaande klinische tests hebben ondergaan. Om deze trend tegen te gaan heeft de Japan Society for Oriental Medicine een Evidence-Based Medicine Committee opgericht om vergelijkende studies tussen Kampo en Westerse therapieën te bevorderen.

Verschillen tussen TCM en Kampo

Er zijn grote verschillen tussenKampo en Traditionele Chinese Geneeskunde (TCM ) in termen van fundamentele theorieën, diagnose en therapeutische oplossingen. Hoewel de principes van de Kampo-geneeskunde oorspronkelijk gebaseerd waren op die van TCM, zijn ze aangepast aan de Japanse cultuur, waardoor de Kampo-geneeskunde een eenvoudigere vorm is geworden, waarbij minder ingrediënten en eenvoudigere diagnostische methoden worden gebruikt dan bij TCM.

In de Chinese geneeskunde is het bepalen van therapeutische oplossingen gebaseerd op een traditionele differentiaaldiagnose, terwijl de Kampo-geneeskunde het diagnostische concept ‘Sho’ gebruikt. De Sho groepeert de symptomen en fysieke constitutie van de patiënt en de keuze van therapeutische formules hangt af van de Sho. Hoewel de Japanse Sho een gemeenschappelijke etymologie heeft met de Chinese Zheng, hebben ze in de loop der tijd verschillende betekenissen gekregen.

In TCM zijn de drie fundamentele begrippen pathologie, symptomen en syndroom, en Zheng (syndroom) is een sleutelbegrip in deze theorie. Het omvat over het algemeen de etiologie, pathologie en locatie van de ziekte. Chinese beoefenaars definiëren een verantwoordelijke pathologie en een Zheng na analyse van de geschiedenis en de symptomen van de patiënt. Het gevolg is dat dezelfde ziekte geassocieerd kan worden met verschillende Zheng. Verschillende aandoeningen kunnen dezelfde Zheng delen. Dit betekent dat verschillende aandoeningen soms met dezelfde TCM-formulering kunnen worden behandeld.

In de Kampo-geneeskunde is de Sho rechtstreeks afgeleid van de Chinese Zheng, maar is eenvoudiger. De Sho vertaalt de symptomen van de patiënt en relateert ze aan verschillende aspecten zoals de theorie van Ki (welzijn, energie), de circulatie van vloeistoffen, acht categorieën (yin, yang, oppervlakkig, diep, koud, heet, tekort, teveel), de “vijf organen” en gedefinieerde stadia die de pathologische evolutie beschrijven. Sho wordt vaak uitgedrukt in termen van formules, bijvoorbeeld “Kakkonto Sho”, wat verwijst naar de behandeling van de symptomen van patiënten die behandeld worden met de Kakkonto formule.

Klinische studies en Kampo

Het allereerste tijdschrift gewijd aan Kampo geneeskunde en geneeskrachtige planten werd gepubliceerd als “Kampo Medicine and Chinese Herbs” in 1934. Na de Tweede Wereldoorlog werd de Japan Society for Oriental Medicine opgericht en in 1954 publiceerde het zijn eigen kwartaalblad getiteld “Kampo Medicine”. Een andere invloedrijke vereniging, de Association of East-Asian Medicine, lanceerde haar maandelijkse Journal of Kampo Medicine in 1983. Vermeldenswaard is ook het driemaandelijkse Journal of Traditional Medicine, gepubliceerd door de Medical and Pharmaceutical Society for Wakan-yaku.

Deze drie tijdschriften bevatten een schat aan artikelen, nieuwsberichten, case studies en verslagen van conferenties en symposia met betrekking tot Kampo geneeskunde. Hoewel delen van deze publicaties in het Japans geschreven zijn, bevatten ze allemaal samenvattingen in het Engels. Deze tijdschriften vormen een cruciale database van klinische studies en farmacologische proeven met betrekking tot Kampo behandelingen.

Er is veel belangstelling voor klinische en farmacologische studies om de behandelingen die gebruikt worden in de Kampo geneeskunde te evalueren, wat de bereidheid van Japanse artsen aantoont om Kampo praktijken te combineren met hedendaagse geneeskunde. Deze studies gebruiken verschillende methodologieën en in 2004 stelde Dr. Katsutoshi Terawasa, toenmalig voorzitter van de Japan Society for Oriental Medicine en directeur van het WHO Samenwerkend Centrum voor Traditionele Geneeskunde, verschillende manieren voor waarop de methodologie van studies naar Kampo formules verbeterd zou kunnen worden.

Deze aanbevelingen stellen voor om de principes van Westerse EBM op te nemen in de evaluatie van Kampo-formules en deze formules te behandelen als hedendaagse geneesmiddelen. Daarnaast is het essentieel om rekening te houden met patiëntervaringen. Bovendien moet de methodologie een te rigide vergelijking tussen Kampo-formules en synthetische geneesmiddelen vermijden.

De Japanse Farmacopee

De Japanse Farmacopee verzamelt informatie over de meest voorkomende Kampo-formule-extracten. Het biedt essentiële elementen zoals namen in het Japans (in kanji en hiragana), een internationale benaming in het Latijn, een gestandaardiseerd Kampo bereidingsnummer en een gedetailleerde samenstelling van plantaardige geneesmiddelen. Deze waardevolle bron helpt de taxonomie van soorten te verduidelijken, aangezien hetzelfde plantaardige medicijn kan zijn afgeleid van verschillende plantensoorten, zoals in het geval van ‘Ephedra kruid ‘, dat is afgeleid van verschillende ondersoorten zoalsEphedra sinica, E. intermedia of E. equisetina.

De Japanse farmacopee bevat ook gedetailleerde botanische beschrijvingen en specifieke namen in het Engels, naast de hoeveelheden die van elk plantaardig geneesmiddel nodig zijn volgens verschillende medische referenties. Het geeft informatie over bereidingsmethoden, zuiverheidscontroles voor grondstoffen en opslagomstandigheden.

Kampo gezondheidsproducten

Kampo gezondheidsproducten in Japan zijn er in verschillende klassen. Ze omvatten medicijnen op basis van planten,dieren en paddenstoelen, maar ook mineralen en cosmetica geïnspireerd op de Kampo-geneeskunde. De meeste van deze producten worden veel gebruikt in het Japanse dieet. Ze zijn over de toonbank verkrijgbaar in kruidenwinkels, apotheken, drogisterijen, supermarkten en online.

In Japan worden medicinale planten in twee categorieën ingedeeld. De ene categorie omvat medicinale geneesmiddelen die uitsluitend worden gebruikt als gezondheidsproducten. De andere omvat planten met potentiële therapeutische deugden, maar zonder wetenschappelijk bewijs. Er is ook een specifiek label in Japan genaamd Food for Specified Health Uses (FOSHU ) voor voedingsmiddelen met medicinale eigenschappen. Om dit label te verkrijgen, is wetenschappelijk bewijs van werkzaamheid, niet-giftigheid en veiligheid vereist.

De markt voor vrij verkrijgbare producten, waaronder producten die gebruikt worden in de Kampo-geneeskunde, is de afgelopen decennia gegroeid in Japan. Ze worden op basis van hun veiligheid ingedeeld in drie categorieën. Categorie 1 omvat de minst onschadelijke producten en categorie 3 omvat producten die zeer zelden schadelijk zijn.

Kampo-producten op doktersvoorschrift zijn ook populair in Japan. Bedrijven zoals Tsumura domineren de markt. Deze producten zijn geclassificeerd op basis van hun Kampo-formulenummer. Ze worden gebruikt om verschillende aandoeningen te behandelen. De formules variëren per farmaceutisch laboratorium, met verschillen in de verhouding van actieve ingrediënten en indicaties.

Tot slot kunnen Japanse artsen lokale Kampo-preparaten voorschrijven om huidaandoeningen te behandelen. Over het algemeen is de markt voor Kampo gezondheidsproducten in Japan divers, met zowel vrij verkrijgbare producten als producten op recept die op grote schaal worden gebruikt om een breed scala aan gezondheidsproblemen te behandelen.

Materia Medica Kampo

Het beheersen van de ingrediënten in Kampo formules is essentieel voor het effectief beoefenen van deze traditionele geneeskunde. Deze vaardigheid is een fundamenteel onderdeel van de opleiding in Kampo geneeskunde . Het richt zich op de gebruikte kruiden en formules. Plantkunde speelt een cruciale rol. Dit wordt benadrukt door frequente bezoeken aan botanische tuinen in Japan, zoals de Takeda Tuin in Kyoto en de Hoshi Medische Plantentuin in Tokio. Deze tuinen laten het belang zien van plantkunde in de traditionele medische en farmaceutische leer, met hun brede scala aan planten.

De Materia Medica Kampo wordt gekenmerkt door zijn diversiteit aan geneeskrachtige planten. Het omvat 50 verschillende botanische families, of 72% van de families in de Japanse farmacopee. Deze verscheidenheid weerspiegelt het gebruik van verschillende delen van planten, van wortels tot vruchten. Elke botanische soort kan leiden tot meerdere geneesmiddelen met verschillende toepassingen. Kampo plantgeneesmiddelen ondergaan vaak speciale behandelingen zoals vermalen of autoclaveren. Hierdoor kunnen hun samenstelling en therapeutische effecten worden gewijzigd.

Naast planten bevat de Materia Medica Kampo ook schimmel-, minerale en dierlijke producten. Stoffen zoals gips en natriumsulfaat worden gebruikt vanwege hun vochtafdrijvende en laxerende werking. Dierlijke producten, hoewel minder gebruikelijk, worden nog steeds gebruikt, variërend van dierlijke gelatine tot geplette oesterschelpen.

Hoewel de meeste ingrediënten in Materia Medica Kampo in de Japanse farmacopee staan, staan sommige, zoals Aralia cordata wortels en Triticum aestivum granen, er niet in. Over het geheel genomen onderscheidt Materia Medica Kampo zich door de botanische rijkdom, deoriginaliteit van de behandelingen en de integratie van niet-plantaardige componenten. Het weerspiegelt dus een holistische en traditionele benadering van geneeskunde.

Emblematische plantgeneesmiddelen

We hebben de planten- en schimmelgeneesmiddelen geselecteerd die het meest voorkomen in Kampo-formules.

Zoethoutwortel

De botanische naam is Glycyrrhiza glabra Linné of G. uralensis Fisher in Japan. In het Japans heet het Kanzo (甘草). Het is rijk aan glycyrrhizinezuur (minstens 4%) en kan geroosterd worden tot een apart medicijn, dat in het Japans Zhi Kanzo wordt genoemd. In de fytochemie bevat zoethout saponosiden, flavonoïden en isoflavonoïden, die bijdragen aan de ontstekingsremmende activiteit. De Kampo-geneeskunde gebruikt het in 95 formules voor zijn tonische, hoeststillende, ontstekingsremmende en spijsverteringsbevorderende eigenschappen.

Gember wortelstok (Zingiber officinale Roscoe)

In het Japans wordt het Shokyo genoemd en in het Chinees Sheng jiang. De wortelstok van gember, vaak gedroogd, gesneden of gepeld, kan een hittebehandeling ondergaan omKankyo of zingiberis siccatum rhizoma te worden. Het wordt traditioneel gebruiktom het yang te stimuleren en het middengebied en de longen te verwarmen. Het staat bekend om zijn pijnstillende, krampstillende, kalmerende, antitussieve, anti-emetische, cardiotone, hypotensieve, stimulerende en digestieve eigenschappen. Het stimuleert de gastro-intestinale motiliteit en vermindert misselijkheid en braken. Het wordt gebruikt in verschillende Kampo formules, zoals Bofutsushosan en Rikkunshito, over het algemeen met minder dan 5%.

Wolfiporia cocos sclerotia

Dit is een schimmel uit dePolyporaceae familie . Hij staat in Japan bekend als Bukuryo en in China als Fuling. Het bevat voornamelijk bèta-glucanen, lipiden en eiwitten, en wordt gebruikt om de eliminatie van water te bevorderen, de milt te versterken en een milde sedatie op te wekken. Het komt voor in verschillende Kampo formules, zoals Bukuryoin en Choreito.

Chinese pioenrooswortel

Bekend in Japan als Shakuyaku. Het moet niet verward worden met Paeonia suffruticosa wortel (Moutan schors of Botanpi). Chinese pioenroos bevat voornamelijk paeoniflorine, een monoterpeenglycoside. Het heeft kalmerende en krampstillende effecten. Het wordt traditioneel gebruikt voor zijn krampstillende, spierverslappende en pijnstillende eigenschappen. Het komt voor in een aantal Kampo formules, zoals Bofutsushosan en Daibofuto, over het algemeen in een hoeveelheid van 5-15% van het mengsel.

Jujubevrucht (Zizyphus jujuba Miller var. inermis Rehder)

In het Japans bekend alsTaiso. Alleen deze variëteit wordt gebruikt in Kampo.Jujubewordttraditioneel gebruikt in Azië voor zijn kalmerende eigenschappen voor het hart, de lever en de geest, maar ook voor zijn antitranspiratie- en slapeloosheidseffecten. De Keio Universiteit schrijft anti-allergische, spijsverteringsslijmvlies beschermende, anticoagulerende, kalmerende en nefroprotectieve eigenschappen toe aan jujube. Recente studies suggereren ook gunstige effecten tijdens chemotherapie. De vrucht is aanwezig in veel Kampo-formules, zoals Daisaikoto, Hochuekkito en Ireito, en vertegenwoordigt over het algemeen 5 tot 15% van het uiteindelijke mengsel.

Kaneelbast (Cinnamomum cassia)

Dit wordtKeishigenoemd in het Japans. Fytochemisch gezien bevat de bast voornamelijkE-cinnamaldehyde en verschillende verbindingen zoals cincassiolen. In TCM wordt het gebruikt om de meridianen op te warmen en de bloedsomloop te bevorderen. In Kampo heeft hetkoortswerende, kalmerende, krampstillende, hypotensieve, antitrombotische, anti-ulcer, ontstekingsremmende, antiallergische, antibacteriële en spijsverteringsbevorderende effecten . Het verlicht migraine, koorts, rillingen en hypersudatie. Kaneel heeftanti-ulcerale en hypoglykemische eigenschappen . Het wordt vaak gebruikt in Kampo formules zoals Goreisan, Hachimijogan, Ireito, Kakkonto en vele andere met het voorvoegsel -Keishi.

Japanse engelwortel (Angelica acutiloba)

In Japan bekend als Toki. De wortels bevatten essentiële oliën, vetzuren, cumarines en vitamine B12. Traditioneel gebruikt om het lichaam te versterken, pijn te verzachten, de menstruatie te reguleren en de spijsvertering te stimuleren, hebben ze ook kalmerende, immunostimulerende, pijnstillende en ontstekingsremmende eigenschappen. Verschillende onderzoeken bevestigen hun beschermende effecten op het spijsverteringsstelsel en de hersenen. Engelwortel komt voor in veel Kampo-formules, waaronder Hochuekkito, Juzentaihoto en Yokukansan.

Ginsengwortel (Panax ginseng C.A.Meyer of Panax schinseng Nees)

Het wordtNinjin (人参) genoemd in het Japans . De ginsengwortel bevat verschillende chemische verbindingen, waarvan de bekendste de ginsenosiden zijn. Om gebruikt te worden in de Kampo geneeskunde moet de gedroogde wortel minstens 0,10% Rg1 ginsenosiden en minstens 0,20% Rb1 ginsenosiden bevatten. De Keio Universiteit beveelt het gebruik van P. ginseng wortel aan voor verschillende indicaties, waaronder stimulerend, ontstekingsremmend en hepatoprotectief. Ginseng is een ingrediënt in verschillende Kampo-formules, waaronder Bakumondoto, Juzentaihoto en Ninjinto (25% van het totale mengsel).

Atractylodes lancea De Candolle of A. chinensis Koidzumi wortels

DeJapanse naam is Sojutsu 蒼朮. Hetwordt gebruikt in de Chinese geneeskunde voor zijn werking op de Zu tai yin milt en Zu yang ming maag meridianen. Het wordt voornamelijk gebruikt om aandoeningen te behandelen die verband houden met vocht in het lichaam. Het heeft ook maagzuurremmende, cholagogene, hypoglykemische, geslachtshormoonstimulerende, antimutagene, spierverslappende, ontstekingsremmende en kalmerende eigenschappen. De wortelstok maakt over het algemeen tussen de 10 en 15% uit van het medicijnmengsel in formules. Deze formules omvatten Kamishoyosan, Shikunshito en Shimbuto.

Knol Pinellia ternata

DeJapanse naam is Hange 半夏. Efedrine is een van de typische bestanddelen, waardoor het gebruik bij de behandeling van hoest gerechtvaardigd is. In de traditionele Chinese geneeskunde worden knollen gebruikt voor verschillende indicaties. Ze kunnen bijvoorbeeld vocht opdrogen, braken stoppen, zwellingen verminderen en hebben kalmerende, pijnstillende, anti-emetische, krampstillende, anti-allergische, antivirale en hypotensieve eigenschappen. Het wordt gebruikt in bepaaldeKampo formules zoals Chotosan of Daisaikoto, die gemiddeld 10% P. ternata knollen bevatten.

Formules

In de Kampo materia medica benadering is het creëren van formules essentieel. In tegenstelling tot het gebruik van geïsoleerde geneesmiddelen, geeft de traditionele Japanse geneeskunde de voorkeur aan het gebruik van samengestelde formules. Het historische principe van samenstellen, Kun-shin-sashi, speelt een centrale rol bij het combineren van planten. Volgens dit principe bevatten formules primaire geneesmiddelen(Kun), vergezeld van secundaire geneesmiddelen(Shin) en synergetische planten(Sashi). Deze hiërarchie weerspiegelt de organisatie van het Japanse keizerlijk hof. “Kun’ staat voor de koning, ‘Shin’ voor de minister en ‘Sashi’ voor de bedienden.

De ontwikkeling van Kampo-formules past in dit model. Neem bijvoorbeeld Maoto, dat de bovengrondse delen van Ephedra sp. en kaneelschors combineert om griepachtige symptomen te behandelen. Hier is Ephedra sp. het Kun-medicijn en kaneelschors het Shin-medicijn. Het wijzigen van deze formule kan resulteren in verschillende samenstellingen met verschillende therapeutische indicaties. Een voorbeeld is Makyokansekito, gebruikt voor astma en bronchitis.

De Keishito formule illustreert deze dynamiek ook. Deze formule bestaat uit verschillende ingrediënten zoals kaneelschors en pioenrooswortel en is geïndiceerd voor griepachtige aandoeningen. Het veranderen van de verhoudingen of het toevoegen van andere ingrediënten, zoals in Keishikashakuyakuto of Shokenshuto, leidt tot formules met verschillende effecten. Deze kunnen variëren van spijsverteringseigenschappen tot het verminderen van vermoeidheid.

Materia medica Kampo groepeert formules in tien groepen op basis van de dominante ingrediënten. Elke groep heeft zijn eigen therapeutische indicaties. Wat de inname betreft, geven de achtervoegsels van de formules hun toedieningswijze aan. We hebben -to voor afkooksels, -gan voor directe consumptie zonder afkooksel, en -san voor variabel gebruik. Dosering en timing variëren afhankelijk van de formule en de aandoening die behandeld wordt. Dit vereist een grondige kennis van de materia medica Kampo voor veilig en effectief gebruik.

Fytovigilantie en interacties

Fytovigilantie en het beheer van interacties tussen geneesmiddelen zijn essentieel bij het voorschrijven van Kampo-formules. Ten eerste is er een aanzienlijk risico op verwarring tussen kruidengeneesmiddelen en volledige formules. Ten tweede zijn de interacties en contra-indicaties van bepaalde geneesmiddelen van cruciaal belang.

Het risico op verwarring ontstaat vooral bij Kampo-medicijnen die organoleptische overeenkomsten vertonen. Voorbeelden hiervan zijn de amandelen van Prunus armeniaca en Prunus persica, of de wortelstokken vanAtractylodes lancea en Atractylodes macrocephala. Een goede kennis van deze kenmerken is nodig om fouten te voorkomen. Daarnaast kunnen er fouten optreden bij het doseren. Deze zijn vaak het gevolg van het toevoegen of vergeten van ingrediënten, of het door elkaar halen van gelijksoortige formules.

Als het gaat om interacties en ongewenste effecten, is het cruciaal om op de hoogte te zijn van de voorzorgsmaatregelen die genomen moeten worden bij het gebruik van bepaalde kruidengeneesmiddelen. Zo kan zoethoutwortel bijvoorbeeld effecten veroorzaken die verband houden met zijn mineralocorticoïde werking. De bovengrondse delen vanEphedra sp. worden gebruikt ondanks het feit dat ze in verschillende landen verboden zijn. Rabarberwortel staat bekend om zijn laxerende werking.Aconietknollen staan bekend als zeer giftig.

Verschillende Kampo-geneesmiddelen worden in verband gebracht met interacties tussen geneesmiddelen. Deze omvatten Panax ginseng wortel, gember wortelstok, zoethout wortel, kaneelbast enengelwortel. Deze interacties omvatten effecten op anticoagulantia, bloedplaatjesaggregatieremmers, antidiabetica, bepaalde tyrosinekinaseremmers en anti-allergiemedicijnen. Combinatie met andere planten kan ook het risico op bloedingen, hartritmestoornissen en hypoglykemische effecten verhogen.

De mineralen in Kampo-formules kunnen de absorptie van verbindingen verminderen wanneer ze worden ingenomen met angiotensine-converterende enzymremmers. Planten uit de Rutaceae of Apiaceae families vereisen bijzondere aandacht vanwege hun furanocoumarinederivaten. Deze remmen CYP450 3A4 en P-glycoproteïne.

Een grondig begrip van medische contra-indicaties is van vitaal belang voor een veilig gebruik van Kampo formules, vooral bij zwangere vrouwen en oudere patiënten.

Shiatsu

Shiatsu betekent “vingerdruk” in het Japans. Het is een oosterse manuele praktijk die ontworpen is om energieën te reguleren en ontspanning te bevorderen. De techniek bestaat uit strekken en druk uitoefenen op het lichaam, voornamelijk met de vingers, vooral de duimen en handpalmen. De voordelen van Shiatsu zijn onder andere het verminderen van stress en spanning. Het stimuleert het zelfverdedigingssysteem van het lichaam en brengt het energiesysteem in balans.

In tegenstelling tot massage of geneeskunde in de westerse betekenis, is Shiatsu een methode voor ontspanning en welzijn. Het is een preventieve benadering. Het is toegankelijk voor iedereen, ongeacht leeftijd, en draagt bij aan het fysieke, psychologische en emotionele welzijn. In het geval van pathologie is het echter raadzaam om een arts te raadplegen.

Een Shiatsu-sessie duurt ongeveer een uur, met de patiënt gekleed, liggend op een futon of zittend indien nodig. Shiatsu gebruikt concepten uit de traditionele Chinese geneeskunde, zoals de meridianen en tsubo (腧) punten. Shiatsu is echter niet wetenschappelijk bewezen als medische behandeling.

Historisch gezien is Shiatsu een voortzetting van Japanse manuele technieken, vooral Anma. Het kreeg bekendheid dankzij werken zoals “Anpuku Zukai” van Shinsai Ōta en het “Rode Boek” van Takichi Tsukuda. De term “Shiatsu” duikt voor het eerst op in de publicatie “Chikara ōyō ryōhō” van Kazuma Fukunaga. Tokujirō Namikoshi speelde een sleutelrol in de ontwikkeling ervan en opende de eerste Shiatsu-kliniek in 1925.

Shiatsu ontwikkelde zich ook tot Shiatsu voor dieren, met name voor paarden en honden, geïnspireerd door Amerikaanse praktijken. Deze holistische benadering gebruikt druk om punten op het dier te stimuleren. Het doel is om de energiebalans van het dier in stand te houden en zijn welzijn te bevorderen.

Bronnen

• https://www.medoucine.com/pratiques/medecine-traditionnelle-japonaise
• https://www.medecinesciences.org/en/articles/medsci/full_html/2002/08/medsci20021810p1030/medsci20021810p1030.html
• https://www.shiatsu-france.com/article-la-medecine-japonaise-kampo.html
• https://fr.wikipedia.org/wiki/Médecine_Kampo
• https://naosuki-shiatsu.com/medecine-traditionnelle-japonaise/
• https://www.biusante.parisdescartes.fr/sfhm/esfhm/esfhmx2016x01/esfhmx2016x01x026.pdf
• https://dumas.ccsd.cnrs.fr/dumas-01814801v1/file/2018GREA7015_traversaz_manon_dif.pdf