Meerdere gevallen van Monkeypox in Europa, is dit een zorg?

Onlangs zijn verscheidene gevallen van inheemse besmetting met monkeypox(MKP) gemeld in verscheidene Europese landen, Noord-Amerika en Australië (met name bij mannen die seks hebben met mannen (MSM)). In veel landen worden verdachte gevallen onderzocht. Dit is een ongewoon verschijnsel. In Frankrijk zijn in mei 2022 verschillende gevallen bevestigd. Bij alle bevestigde gevallen is volgens de analyses van het Ministerie van Volksgezondheid een virus aangetroffen dat behoort tot de “Westafrikaanse” clade van het MKP-virus[1]. Dit suggereert een eerste verband met Nigeria, waar het virus sinds 2017 regelmatig circuleert. Afgezien van het op 7 mei in het VK gemelde geval dat uit Nigeria werd ingevoerd, wordt in de onlangs gemelde gevallen geen melding gemaakt van reizen naar Afrika of van een verband met een persoon die uit Afrika terugkeert. In dit stadium zijn de gemelde gevallen meestal mild, en er zijn geen sterfgevallen gemeld.

Wat zijn de symptomen van monkeypox?

Na een incubatietijd van 5 tot 21 dagen begint een apenpokkeninfectie met koorts, hoofdpijn, spierpijn en zwakte. De ziekte veroorzaakt ook lymfeklieren. De lymfeklieren (nek, gezicht, enz.) zijn groot. De persoon is besmettelijk zodra de eerste symptomen zich voordoen. Binnen 1 tot 3 dagen (soms langer) na het begin van de koorts ontwikkelt de patiënt een huiduitslag, die vaak in het gezicht begint en zich kan uitbreiden naar andere delen van het lichaam, waaronder de handpalmen, voetzolen en genitaliën. Andere slijmvliezen (KNO, bindvlies) kunnen ook betrokken zijn. Er zij op gewezen dat recentelijk ontdekte gevallen bij MSM een overwicht van laesies in de genitale zone hebben gemeld. Huidbeschadiging komt voor bij een enkele uitbraak. De laesies doorlopen verschillende opeenvolgende stadia (macule, papule, blaasje, pustule en dan korst), en evolueren op een uniforme manier. Mensen zijn niet meer besmettelijk wanneer alle laesies genezen zijn en de korstjes eraf zijn gevallen. De ziekte duurt meestal 2 tot 3 weken. Een apenpokkeninfectie moet worden overwogen na uitsluiting van de differentiële diagnoses, met name waterpokken bij kinderen in perioden van actieve circulatie (crèche en school). De betrokkenheid van de huid bij een apenpokkeninfectie verschilt van die bij waterpokken (die bij volwassenen niet vaak voorkomen). Bij waterpokken ontwikkelt de huiduitslag zich in verschillende fasen. De handpalmen en de voetzolen worden gespaard.

Hoe circuleert dit virus in de menselijke populatie?

Overdracht van het apenpokkenvirus vindt plaats wanneer een persoon in contact komt met een dier (b.v. knaagdieren), een mens of met materialen die met het virus besmet zijn. Het virus komt het lichaam binnen via een laesie op de huid (ook als die niet zichtbaar is), de luchtwegen of de slijmvliezen. De overdracht van apenpokken van dier op mens kan gebeuren via beten of schrammen, de bereiding van bushmeat, direct of indirect contact met lichaamsvloeistoffen of laesiemateriaal. Er zijn gewoonlijk geen reservoirdieren aanwezig in Europa. Overdracht van mens op mens kan plaatsvinden via ademhalingsdruppeltjes, die zich over het algemeen niet verder dan enkele meters kunnen verplaatsen, zodat langdurig contact van mens op mens nodig is. Andere wijzen van overdracht van mens op mens zijn direct huid-op-huid contact met lichaamsvloeistoffen of de laesie onder alle omstandigheden, waaronder geslachtsgemeenschap, medische of paramedische zorg, en indirect contact met de laesie, bijvoorbeeld via besmette kleding, linnengoed of vaatwerk. In dit verband is waakzaamheid geboden bij elke suggestieve zaak. Ter herinnering, Monkeypox-infectie is een meldingsplichtige ziekte op dezelfde wijze als andere orthopoxvirussen. Naast de verplichte melding van bevestigde en waarschijnlijke gevallen, moet elk verdacht geval door gezondheidswerkers onverwijld worden gemeld aan het Regionaal Gezondheidsagentschap (ARS) in uw regio [2].

Wie loopt er risico?

Met uitzondering van patiënten met een ernstige vorm van de ziekte, patiënten met verminderde immuniteit, zwangere vrouwen en zeer jonge kinderen, voor wie bijzondere zorg moet worden besteed, behoeven gevallen van monkeypox niet systematisch in het ziekenhuis te worden opgenomen en wordt aanbevolen de patiënt thuis te isoleren. Zij kunnen gedurende 3 weken na het begin van de verschijnselen vrij krijgen van het werk of toestemming krijgen om thuis te werken om dit isolement in acht te nemen. In zijn advies heeft de HCSP aangegeven welke voorzorgs-/preventieve maatregelen moeten worden genomen in het kader van het beheer van een mogelijk geval in een gezondheidsinstelling, en welke verschillende behandelingen tegen het monkeypoxvirus beschikbaar zijn en hoe daarop een beroep kan worden gedaan (beperkt tot een klein aantal indicaties en volgens een geval-per-geval-expertise bij collegebesluit). Het circuit voor het beheer van patiënten en monsters is ontwikkeld in samenwerking met de SpF, het COREB en SAMU-Urgences de France:

Mensen met symptomen die wijzen op besmetting met monkeypox, waaronder huiduitslag, kunnen het SAMU-Centrum 15 bellen voor doorverwijzing.
Gezondheidswerkers in de stad die patiënten ontvangen met symptomen die wijzen op besmetting met monkeypox, kunnen ook bellen met het SAMU-Centrum 15 (of rechtstreeks met de verwijzende infectioloog) om zo nodig te worden ondersteund bij de behandeling van hun patiënten. De toezichthouders van SAMU-Centrum 15 staan in contact met de verwijzende infectiologen om het geval te classificeren en, voor vermoedelijke of waarschijnlijke gevallen, de behandeling ervan te organiseren. Zo kunnen, indien nodig, teleconsulten worden georganiseerd.
De monsters moeten in volgorde van prioriteit worden genomen in referentiegezondheidscentra (ESR), in plaatselijke gezondheidscentra of in de stad (als het ESR te ver van de woonplaats van de patiënt verwijderd is).
De patiënten moeten instructies krijgen over hoe ze naar de verzamelplaats moeten komen: gebruik een privé-voertuig, bel een ziekenwagen, vermijd het gebruik van het openbaar vervoer (beschermende maatregelen bij gebruik van vervoer: regelmatig inwrijven met hydro-alcoholische oplossing, bedekken van de letsels, dragen van een masker).
Patiënten met ernstige vormen van de ziekte zullen in eerste instantie naar de RSE’s worden doorverwezen.

De vaccinatiestrategie voor risicocontacten zal binnenkort het onderwerp zijn van een speciaal DGS-Urgent-bericht. Aangezien deze gezondheidssituatie ongekend is en zich verder ontwikkelt, zullen deze richtsnoeren waarschijnlijk regelmatig worden bijgewerkt.

[1] Het MKP-virus is een orthopoxvirus, waarvan twee hoofdklassen bekend zijn: West-Afrika en Centraal-Afrika (Congobekken).

[2] De ARS kan worden ingelicht in samenwerking met de specialist infectieziekten die de patiënt voor bemonstering ontvangt.