De rol van voedingssupplementen bij antivirale immuniteit

Alle tekorten aan eiwitten, essentiële vetzuren, metallo-enzymen, vitaminefactoren en antioxiderende elementen leiden tot een disfunctie van de immuniteit.

Het immuunsysteem is, net als elk ander systeem in het lichaam, afhankelijk van voldoende voedselinname en is erg gevoelig voor voedingstekorten en onevenwichtigheden. In tegenstelling tot andere systemen variëren de voedingsbehoeften van het immuunsysteem echter zeer snel, afhankelijk van celreplicatie en -synthese, evenals andere energie-intensieve functies.

Voedingstekorten van specifieke eiwitten en micronutriënten worden al lang in verband gebracht met immuundisfunctie. Voldoende inname van ijzer, zink en vitamine A, E, B6 en B12 is vooral belangrijk voor het behoud van de immuunfunctie.

Hoe werkt immuniteit?

Het immuunsysteem helpt de integriteit van het gastheerorganisme te behouden door vreemde bestanddelen (virussen, bacteriën, parasieten en andere micro-organismen, transplantaten, allergenen) en gemodificeerde ‘zelf’-bestanddelen te elimineren. Het vervult deze functie in nauwe relatie met andere fysiologische systemen, in het bijzonder het zenuwstelsel en het endocriene systeem, waarmee het communiceert via verschillende mediatoren (neurotransmitters, hormonen, cytokines) en specifieke receptoren die deze systemen gemeen hebben.

Het immuunsysteem produceert ook mediatoren, cytokinen genaamd, die worden uitgescheiden door cellen die aanwezig zijn in beschadigd of geïnfecteerd weefsel en een ontstekingsreactie veroorzaken. Ze kunnen ook op afstand werken in andere organen, zoals de lever, om de aanmaak van eiwitten voor de acute fase van ontsteking en het centrale zenuwstelsel te stimuleren, om met name de temperatuurstijging op gang te brengen. Lichamelijk (koorts ).

Aantasting van celgemedieerde immuniteit, fagocytische functie, complementsysteem, cytokines, antilichaamproductie en secretie worden wereldwijd geassocieerd met ondervoeding van proteïne en energie.

Tekort aan micronutriënten en vitamines, zoals zink, selenium, ijzer, koper, magnesium, mangaan, Vit. A, C, E, B6 en foliumzuur kunnen leiden tot verminderde immuunresponsen.

Immuniteit en voeding:

Om goed te kunnen functioneren, is het immuunsysteem in hoge mate afhankelijk van de kwaliteit en kwantiteit van de geconsumeerde voedingsstoffen (koolhydraten, vetten en eiwitten, water, micronutriënten en mineralen).

Een tekort of tekort aan voedingsstoffen moet echter worden gecorrigeerd om de functie van het immuunsysteem goed te behouden. 

• De rol van macronutriënten :

  • Koolhydraten:

Koolhydraten zijn de belangrijkste energiebron voor het immuunsysteem. Glucose is essentieel voor de productie van lactaat om de maximale hoeveelheid ATP (energie) te produceren die nodig is voor de proliferatie van verschillende immuuncellen. De behoefte aan koolhydraten moet daarom worden gedekt tijdens verschillende infecties, zoals bijvoorbeeld Covid-19.

• • Lipiden:

Het niveau van lipiden en het type vetzuren dat in de voeding aanwezig is, kan inderdaad de lymfocytfuncties beïnvloeden. De vetzuursamenstelling beïnvloedt de functie van lymfocyten en andere immuuncellen.

• • De eiwitten:

Voldoende eiwitinname is ook nodig om het immuunsysteem goed te laten functioneren. Elke proteïne-deficiëntie is inderdaad een belangrijke oorzaak van cellulaire immuniteitsdeficiëntie en leidt tot een aanleg voor infectieziekten.

Glutamine, een belangrijk aminozuur voor bepaalde cellen van het immuunsysteem, is ook de voorloper van een krachtige antioxidant: glutamaat en een belangrijke modulator van de functie van lymfocyten en macrofagen. In geval van infectie is de glutamineconsumptie vergelijkbaar met of hoger dan die van glucose.

Tijdens infecties is suppletie met glutamine belangrijk omdat het fagocytose door macrofagen stimuleert, de circulerende T-celpopulatie helpt behouden en de lymfocytfunctie normaliseert.

• De rol van micronutriënten:

Verschillende micronutriënten zijn essentieel voor het goed functioneren van het immuunsysteem, met name vitamine A, C, D, E, B1, B2, B6, foliumzuur, zink, selenium, magnesium en koper. Tekorten aan micronutriënten zijn een erkend mondiaal probleem voor de volksgezondheid, een slechte voedingstoestand leidt over het algemeen tot verschillende infecties. Suppletie met micronutriënten kan de weerstand tegen infecties echter verhogen.

• • Vitamine C:

Vitamine C, ook wel ascorbinezuur genoemd, is een in water oplosbare vitamine die bekend staat om zijn krachtige antioxiderende werking. Het versterkt de werking van het immuunsysteem en beschermt tegen infecties. Vit C kan ook een antihistaminisch effect hebben en symptomen verlichten die gepaard gaan met griepachtige aandoeningen, zoals niezen, loopneus en sinusitis. Deze vitamine heeft ook zijn doeltreffendheid bewezen bij longontsteking en infecties van de onderste luchtwegen.

• • Vitamine D:

Het is een in vet oplosbare vitamine die als een hormoon wordt beschouwd. Het wordt in het menselijk lichaam gesynthetiseerd uit een derivaat van cholesterol of ergosterol, onder invloed van ultraviolette straling van type B (UVB) van de zon op de huid om cholecalciferol (vitamine D3) te geven.

Naast zijn gevestigde rol bij de regulatie van fosfocalcische homeostase, heeft Vit D andere fysiologische functies, zoals met name het handhaven van het evenwicht tussen een pro- en ontstekingsremmende toestand.

• • Vitamine E :

Deze vitamine is een belangrijke in vet oplosbare antioxidant die ook helpt om de op hol geslagen immuunrespons te beperken en wordt verondersteld immunomodulerende effecten te hebben.

• • Vitamine A :

Deze vitamine brengt meer dan 600 moleculen samen, de belangrijkste en bekendste van de carotenoïden is bètacaroteen, de laatste is al lang bestudeerd op zijn activiteit van provitamine A. Niet alle carotenoïden kunnen echter worden omgezet in vitamine A.Hun functie in het organisme is van henzelf en is onafhankelijk van deze omzetting.

Vit A-suppletie vermindert met name de morbiditeit en mortaliteit bij verschillende infectieziekten, zoals mazelen, aan mazelen gerelateerde longontsteking, infectie met het humaan immunodeficiëntievirus (HIV) en malaria. Vit A-suppletie speelt ook een rol bij het voorkomen van complicaties die verband houden met verschillende infectieziekten.

• • B-vitamines:

Dit zijn in water oplosbare vitamines die in wezen een rol spelen bij co-enzymen.

• • • Vitamine B1 of thiamine: het is betrokken bij de immuunrespons en aanpassing aan oxidatieve stress. Het heeft ook ontstekingsremmende eigenschappen.
    • Vitamine B6: Bevat in biergist, het is een belangrijk co-enzym in de verschillende routes van het eiwitmetabolisme. Het speelt ook een belangrijke rol bij de immuunfunctie.
    • Vitamine B9 of foliumzuur: foliumzuur is niet alleen belangrijk tijdens de zwangerschap, maar speelt ook een sleutelrol bij de immuunfunctie. Een tekort aan foliumzuur veroorzaakt een afname van de antilichaamrespons op verschillende antigenen.

• • Zink (Zn):

Het is een sporenelement dat essentieel is voor de celdeling en voor het functioneren van de immuniteit. Zinktekort kan onder meer een verandering van de immuunrespons veroorzaken, maar ook een toename van oxidatieve stress en ontsteking. Van zink is ook bekend dat het de replicatie van virussen beperkt, met name die van influenza en RNA-coronavirussen. Zinksupplementen helpen in feite het immuunsysteem om virale infecties te bestrijden, vooral door de replicatie van hun genetisch materiaal te remmen.

• • Selenium (Se):

Het is een sporenelement dat bekend staat om zijn antioxiderende kracht. Dit enzym zou een sleutelrol spelen tijdens de celcyclus. Bovendien heeft een seleniumtekort niet alleen invloed op de immuunfunctie, maar ook op de pathogeniteit van virussen, als gevolg van de afname van de antioxidantafweer. Seleniumgebrek veroorzaakt echter een toename van de virulentie van bepaalde virale infecties en een verslechtering van zowel humorale als celgemedieerde immuniteit.

• • Magnesium (Mg):

Het vervult verschillende biologische functies in het lichaam. Verschillende onderzoeken hebben de sleutelrol van magnesium in de immuunrespons aangetoond.

• • Koper (Cu):

Het is een sporenelement dat essentieel is voor het leven, het is aanwezig in veel enzymen en eiwitten. Het speelt ook een belangrijke rol bij de ontwikkeling en instandhouding van de functie van het immuunsysteem. Een tekort aan koper leidt tot een verhoogde vatbaarheid voor infecties.

Bronnen:

• Alwarawrah Y., Kiernan K., MacIver NJ. Changes in Nutritional Status Impact Immune Cell Metabolism and Function. Front Immunol 
• Schett G., Elewaut D., McInnes I., Dayer J., Neurath M. How cytokine networks fuel inflammation: Toward a cytokine-based disease taxonomy. Nat Med 
• Gleeson M., Nieman DC., Pedersen BK. Exercise, nutrition and immune function. J Sports Sci 
• Mehta NM., Duggan CP. Nutritional deficiencies during critical illness. Pediatr Clin North Am 
• Hemilä H. Vitamin C and SARS coronavirus. J Antimicrob Chemother 
• Calder PC., Yaqoob P., Thies F. Fatty acids and lymphocyte functions. Br J Nutr

 

Clémentine. M.