Hetgebruik van groene theebladeren alsaftreksel is verweven met de geschiedenis van China, waar de plant al meer dan 5000 jaar in de traditionele geneeskunde wordt gebruikt om cognitieve functies te stimuleren, spijsverteringsstoornissen te behandelen, de afvoer van water, alcohol en gifstoffen te bevorderen, de bloedsomloop te stimuleren en hoge bloeddruk te behandelen.
Groene thee bevat polyfenolen. Deze duizenden bioactieve bestanddelen voorkomen en behandelen verschillende ziekten. Ze hebben antioxidante, ontstekingsremmende, kankerwerende, cardioprotectieve, antimicrobiële, antidiabetische en obesitasremmende effecten.
Een beetje geschiedenis
Amerika droeg cacao bij, Afrika koffie en Oceanië kawa. Azië bracht thee voort. Een Chinese legende vermeldt keizer Chen Nong, van wie bekend is dat hij met meer dan 300 geneeskrachtige planten heeft geëxperimenteerd en mogelijk de eerste acupunctuurnaalden heeft gemaakt. Deze keizer bevorderde ook het steriliseren van water door koken. 5000 jaar geleden was Chen Nong water aan het koken. Bladeren van een nabijgelegen struik waaiden weg in de wind en vielen in het hete water. De keizer proefde bij toeval van dit aftreksel en vond het stimulerend en opwekkend.
Tegen de tijd dat Marco Polo in China aankwam, was thee al lang de populairste drank in dit uitgestrekte land. In de tijd van Lao Tzu (5e eeuw voor Christus) werd het gebruikt als een tonicum voor lichaam en geest, om slaap te bezweren en het gezichtsvermogen als zodanig en de innerlijke waarneming te verscherpen, waardoor thee een heilige substantie werd.
Thee, meer dan alleen een aangename drank:
In de hooglanden van Tibet en Zuidwest-China was thee niettemin een bron van voeding voor miljoenen mensen. In China werden theebladeren eerst gestoomd voordat ze in een vijzel werden gemalen. De bladeren werden eerst gekookt met rijst en melk. Daarna werden ze op smaak gebracht met gember en sinaasappelschil. In Tibet werd de thee geklopt in een karnton met zout en boter. Tsampa, een Tibetaanse pap, werd bereid met theebladeren en geroosterde en gemalen gerst. Deze bereiding was niet slechts een culinair gemak, zoals het toevoegen van spinazie aan boter. De Tibetanen presenteerden de Tsampa als een offer. Deze boterthee symboliseerde menselijk bloed voor de godin van oorlog, ziekte en dood.
De theeceremonie:
In de Japanse traditie is de theeceremonie een gemeenschappelijk ritueel. De gastheer begeleidt de gasten naar het theepaviljoen, dat zich buiten het hoofdgebouw bevindt. Dit kleine paviljoen bevat alleen het essentiële. Geen enkel voorwerp krijgt voorrang op een ander. Deze omgeving, ontworpen om “de ziel onder te dompelen in een aangename stilte”, combineert verfijnde decoratie en zuiver theewater.
Kom binnen in de theesalon, een kale kloostercel waar stilte heerst. De service volgt een strikte volgorde, waarbij iedereen het kopje vasthoudt waar hij of zij in vervoering over is en het lang in de hand laat ronddwarrelen. En iedereen, de een na de ander, neemt het “vloeibare jadeschuim” in zich op, de meester en gastheer voltooien het proeven. Stille dank wordt uitgesproken en het theeservies wordt geprezen, met woorden vol gratie en spaarzaamheid, als afsluiting van deze “intense en actieve wake in contemplatieve stilte”.
Dit zijn slechts enkele van de therapeutische voordelen van groene thee
Neuropsychologische, cognitieve en neuroprotectieve eigenschappen:
Het theeblad heeft neurostimulerende eigenschappen door het theïnegehalte, dat niemand anders is dan cafeïne. Net als bij guarana of mate verhoogt de cafeïne in thee de afgifte van acetylcholine of catecholaminen, wat de cognitieve activiteit verbetert(geheugen, aandacht, alertheid, concentratie).
Groene thee lijkt voordelen te bieden bij het voorkomen van cognitieve stoornissen, zoals wordt gesuggereerd door verschillende wetenschappelijke onderzoeken. Studies uit de jaren 90 tonen aan dat het dagelijks drinken van groene thee helpt om de mentale behendigheid en cognitieve functie te behouden. Onderzoek uit 2014 toont aan dat een extract van groene thee het werkgeheugen verbetert. Deze studie werd uitgevoerd bij proefpersonen van voornamelijk 24 jaar oud en wijst op een stimulatie van verbindingen tussen neuronen.
Daarnaast werd in een Japans onderzoek uit 2015 een verband gelegd tussen het drinken van 1 tot 6 koppen groene thee per dag en een verminderd risico op dementie of milde cognitieve stoornissen. Een epidemiologische studie omvatte duizend Japanse mensen van 70 jaar en ouder. De resultaten tonen aan dat het drinken van minstens één kop groene thee per dag het risico op cognitieve achteruitgang met 38% vermindert. Deze vermindering werd waargenomen in vergelijking met personen die minder dan drie keer per week groene thee dronken. Dit risico werd met meer dan de helft (54%) verminderd bij personen die minstens twee kopjes per dag dronken.
Het beschermende effect van groene thee zou kunnen worden toegeschreven aan EGCG (epigallocatechine gallaat), de belangrijkste antioxidant catechine, wat wordt gezien als een plausibele verklaring voor de waargenomen voordelen voor de cognitieve functie.
Lipidenverlagende en cardiovasculaire eigenschappen:
Thee, rijk aan flavonoïden, remt de oxidatie van LDL-cholesterol, een veroorzaker van atherogenese, wat met name bijdraagt aan het verlagen van het cardiovasculaire risico. Het verhoogt de productie van stikstofmonoxide en bevordert arteriële vaatverwijding, met name in de aorta.
De catechines in groene thee hebben een positief effect op het cardiovasculaire risico. Ze hebben antioxiderende eigenschappen en beschermen de bloedvaten. Deze moleculen reguleren ook de lipiden in het bloed en hebben ontstekingsremmende en bloeddrukverlagende eigenschappen. Ze voorkomen de oxidatie van LDL-cholesterol, dat gelinkt is aan atherosclerose. Ze beperken ook de opname van cholesterol door de darm, waardoor het LDL- en triglyceridengehalte daalt en het HDL toeneemt. Theeconsumptie heeft een bescheiden effect op de bloeddruk op de korte termijn, maar kan op de lange termijn resulteren in een lichte verlaging.
Epidemiologisch onderzoek toont een verband aan tussen regelmatige theeconsumptie en een langere levensduur. Deze eetgewoonte vermindert ook het risico op hart- en vaatziekten. Theeconsumptie verlaagt ook het risico op beroertes en coronaire hartziekten. Groene thee vertoont in dit verband een significante dosis-responsrelatie. Met betrekking tot diabetes en obesitas suggereren studies een positieve invloed van theeconsumptie, hoewel verder onderzoek nodig is om deze effecten te bevestigen en de optimale doses te bepalen.
Antidiabetische en metabolische eigenschappen
Groene thee-extract helpt bij de behandeling van obesitas door de thermogenese van bruin vetweefsel te stimuleren, een activiteit waarvan is aangetoond dat deze veel groter is dan kan worden toegeschreven aan de cafeïne alleen. De thermogene eigenschappen liggen mogelijk voornamelijk in een wisselwerking tussen het gehalte aan polyfenolen (van het catechinetype) en cafeïne en de noradrenaline die vrijkomt uit het sympathische systeem.
Epigallocatechin gallate (EGCG), een bestanddeel van groene thee, verlaagt de bloedsuikerspiegel na de maaltijd. Deze verlaging treedt op in de aanwezigheid van zetmeelrijke voedingsmiddelen. Studies tonen aan dat een hoeveelheid EGCG gelijk aan 1,5 kop groene thee de stijging van de bloedsuikerspiegel na de maaltijd, veroorzaakt door maïszetmeel, met 50% kan verminderen.
Het modulerende effect van EGCG strekt zich echter niet uit tot maaltijden op basis van glucose of maltose. Men denkt dat deze specifieke werking verband houdt met de remming van alfa-amylase, een speeksel- en pancreasenzym dat betrokken is bij de afbraak van zetmeel. In aanwezigheid van EGCG wordt de activiteit van dit enzym verminderd, waardoor de volledige vertering van zetmeel wordt beperkt.
Voor een optimaal effect moet groene thee gelijktijdig met het zetmeelrijke voedsel worden geconsumeerd. Deze interactie kan vooral gunstig zijn bij het ontbijt, wanneer thee gewoonlijk wordt geconsumeerd met zetmeelrijk voedsel zoals brood.
Antimicrobiële eigenschappen :
Thee-extracten hebben een antibacteriële werking tegen een aantal grampositieve en gramnegatieve bacteriën. Het innemen van thee in concentraties die identiek zijn aan die in dranken (een ‘kopje’ thee bevat ongeveer 3 mg droge stof per ml) remt daarom meticillineresistente Staphylococcus aureus.
De catechinen in groene thee, met name epigallocatechine (EGCG), staan bekend om hun antibacteriële werking. Ze remmen de groei van bacteriën en verminderen de zuurgraad van speeksel. Dit helpt tandplak te verminderen en tandbederf te voorkomen. Onderzoek van de Universiteit van Surrey, gepubliceerd in het Journal of Medical Microbiology, geeft aan dat EGCG resistente bacteriën kan bestrijden. Het is vooral effectief in combinatie met aztreonam, een antibioticum dat vaak wordt gebruikt tegen Pseudomonas aeruginosa. Deze ziekteverwekker heeft resistentie ontwikkeld tegen verschillende antibiotica, waardoor de behandeling steeds complexer wordt.
In een in vitro omgeving overtrof de combinatie van EGCG en aztreonam de werkzaamheid van elk afzonderlijk middel tegen P. aeruginosa. Deze combinatie verhoogt de overleving van mottenlarven die aan beide stoffen worden blootgesteld. Bovendien vertoont het geen significante toxiciteit voor menselijke huidcellen.
Volgens de wetenschappers kan EGCG de permeabiliteit van bacteriën voor aztreonam verhogen of antibioticaresistentieprocessen verstoren. Nu antimicrobiële resistentie toeneemt, is het combineren van EGCG, een natuurlijk product, met bestaande antibiotica een strategische aanpak. Deze methode zou de werkzaamheid kunnen verbeteren en het klinisch gebruik van antibacteriële behandelingen kunnen uitbreiden, volgens Dr. Jonathan Betts van de Universiteit van Surrey.
Antikankereigenschappen :
De catechines in thee remmen de proliferatie van tumorcellen en bevorderen ook de vernietiging van leukemiecellen. Verschillende epidemiologische studies suggereren dat het drinken van groene thee een positief effect heeft op het verminderen van het risico op bepaalde vormen van kanker, met namebaarmoederkanker, eierstokkanker, borstkanker en prostaatkanker.
Groene thee heeft kankerwerende eigenschappen en stimuleert het immuunsysteem. Het is bijzonder doeltreffend tegen bepaalde kankers: chronische lymfatische leukemie, borstkanker, huidkanker en prostaatkanker. Als supplement, in een dosis van 450 mg/dag, helpt het ook de ongewenste effecten van radiotherapie, zoals diarree en braken, te voorkomen of te verminderen.
De antioxidantwerking van groene thee kan de werkzaamheid van behandelingen tegen kanker verminderen, vooral die met een oxidatieve werking, waaronder radiotherapie boven 450 mg/dag. Het kan ook een wisselwerking hebben met bepaalde geneesmiddelen, zoals cyclofosfamiden en dacarbazine. Bovendien kan groene thee de toxiciteit verhogen in combinatie met dacarbazine en EGFR-remmers.
Het gebruik van groene thee beïnvloedt de werkzaamheid van chemotherapieën op basis van bortezomib en irinotecan. Het gebruik ervan tijdens deze behandelingen wordt daarom afgeraden. Hoewel groene thee de progressie van bepaalde prostaatkankers kan vertragen, kan het bovendien een gen activeren dat cellen minder gevoelig maakt voor chemotherapie.
Algemene bijwerkingen zoals gastro-intestinale problemen of verminderde ijzeropname kunnen optreden, vooral bij hoge doses groene thee-extracten. Er zijn ook interacties met anticoagulantia, die hun effectiviteit kunnen veranderen.
Volwassenen die een antikankerbehandeling ondergaan, moeten voorzichtig zijn met het consumeren van groene thee. Ze moeten het alleen drinken op en rond de dagen van de behandeling. De aanbevolen dagelijkse inname is 3 tot 9 kopjes, wat overeenkomt met 250 mg catechines. Uitzonderingen gelden voor zwangerschap, borstvoeding en hartaandoeningen. Het is cruciaal om de doseringsinstructies op de verpakking te volgen. Een arts raadplegen voor persoonlijke aanbevelingen is essentieel.
Welke voorzorgsmaatregelen moeten worden genomen bij het drinken van groene thee?
Contra-indicaties :
- Het gebruik van groene thee is gecontra-indiceerd bij actievemaag- of darmzweren, cardiovasculaire pathologieën(hoge bloeddruk, hartritmestoornissen) enhyperthyreoïdie, tenzij onder medisch toezicht.
- Groene thee wordt afgeraden voor zwangere vrouwen of vrouwen die borstvoeding geven.
- Deze plant is voorbehouden aan volwassenen.
Voorzorgsmaatregelen voor gebruik:
- De aanbevolen hoeveelheden niet overschrijden.
- Cafeïne enefedrine niet combineren (risico op hypertensieve crisis en verhoogd cardiovasculair risico).
- Vermijd het combineren van cafeïnerijke producten (koffie, guarana, yerba, mate, kolanoten, enz.); cumulatief risico van de molecule.
- De maximale dagelijkse dosis cafeïne voor een volwassene is 400 tot 450 mg.
- Je moet ook het drinken van thee ‘s avonds vermijden; de aanwezigheid van cafeïne veroorzaakt slaapstoornissen en vermindert de kalmerende effecten.
- Houd er rekening mee dat cafeïne de eliminatie van calcium en magnesium in de urine verhoogt.
- Voorzichtig gebruiken bij mensen met een verzwakte leverfunctie.
Interacties met geneesmiddelen:
- De cafeïne in thee kan een wisselwerking hebben met een groot aantal synthetische geneesmiddelen, in het bijzonder bepaalde antibiotica (zoals quinolonen), theofylline en bronchodilatoren, psychotrope geneesmiddelen (MAO-remmers), anticoagulantia en anti-bloedplaatjesaggregantia, psychostimulantia (amfetaminen, cocaïne, efedrine), diabetesbehandelingen, diuretica, lithium, cimetidine, maagzuurremmers, clozapine,alendronaat en nicotine.
- De tannines in thee kunnen de opname van ijzer uit het darmslijmvlies verminderen.
- Houd rekening met het vitamine K-gehalte van thee als je anti-vitamine K neemt.
- Groene thee kan ook de opname vanfoliumzuur beperken.
Over groene thee gesproken, heb je al gehoord van Matcha?
Medische literatuur en klinische onderzoeken:
- XING L. et al. Recent Advances in the Understanding of the Health Benefits and Molecular Mechanisms Associated with Green Tea Polyphenols. J Agric Food Chem. 2019 jan 30
- CAULI O. et al, Cafeïne en het dopaminerge systeem, Behav Pharmacol, 2005
- HOOPER L. et al. Flavonoïden, flavonoïdenrijke voedingsmiddelen en cardiovasculair risico. Een meta-analyse van gerandomiseerde gecontroleerde onderzoeken, Am J Clin Nutr, 2008 Jul
- DULLOO A.G et al, Grenn tea and thermogenesis: interactions between catechin-polyphenols, cafeine and sympathetic activity, International Journal of Obesity, 2000
- HAMILTON-MILLER J.M., Antimicrobial properties of tea (Camellia sinensis L.), Antimicrob Agents Chemother, 1995 November
- TANG N.P. et al, Tea consumption and risk of endometrial cancer: a mataanalysis, Am J Obstet Gynecol, 2009 Dec
- ZHANG M. et al. Tea consumption and ovarian cancer risk: a case control study in China, Cancer Epidemiol Biomarkers Prev, 2002
- OGUNLEYE A.A et al. Green tea consumption and breast cancer risk or recurrence : a meta-analysis, Brast Cancer Res Treat, 2010 Jan
