Natuurlijke methoden om overmatig zweten (hyperhidrose) effectief te bestrijden

De rol van transpiratie is thermoregulatie om de lichaamstemperatuur op 37°C te houden.Hyperhidrosis treedt op wanneer de hoeveelheid zweet die geproduceerd wordt de hoeveelheid die nodig is voor thermoregulatie aanzienlijk overschrijdt. Overmatig zwetenof hyperhidrosis is de overmatige productie van zweet. Het tast de levenskwaliteit van patiënten ernstig aan.

Wat is hyperhidrose?

Hyperhidrosis is een aandoening die verantwoordelijk is voor de overmatige productie van zweet en die momenteel 1 op de 4 Fransen treft. De lederhuid bestaat uit sterk doorbloed vezelig elastisch weefsel dat de opperhuid beschermt en voedt. In de lederhuid bevinden zich zweetklieren en talgklieren. De zweetklieren zijn verantwoordelijk voor het afvoeren van afvalstoffen via zweet met een snelheid van 1 liter per dag.

Er zijn 2 soorten zweetklieren:

Apocriene klieren :

Ze bevinden zich onder de oksels en in de genitale, anale en navelstreek en produceren zweet voor seksuele doeleinden. Ze overheersen in de oksel en de genitale gebieden. Apocriene klieren produceren een geurloze vloeistof die onder invloed van bacteriën ontbindt en een onaangename, karakteristieke geur krijgt.

Eccriene klieren :

Ze bevinden zich overal in de rest van het lichaam en produceren eliminatiezweet. Ze zijn verspreid over het hele lichaam, met de grootste overvloed op de handpalmen, voetzolen en oksels (okselstreek). Eccriene klieren spelen een belangrijke rol bij het reguleren van de lichaamstemperatuur. Bij stress of hitte kunnen de eccriene klieren tot 10 liter zweet per dag afscheiden. Zweten (eccrien) is een normale reactie op een verhoogde lichaamstemperatuur(hitte, inspanning, koorts) en emotie.

De productie en uitscheiding van zweet is afhankelijk van het sympathische zenuwstelsel en wordt geregeld door dehypothalamus (een klier in de hersenen).

Rol van de hypothalamus

Dehypothalamus, een deel van de hersenen, speelt een sleutelrol bij het reguleren van de lichaamstemperatuur en dus ook bij de zweetproductie. De hypothalamus detecteert schommelingen in de lichaamstemperatuur en stuurt signalen naar de zweetklieren via het sympathische zenuwstelsel.

Invloed van hormonen

Bepaalde hormonen, zoalsadrenaline en noradrenaline, kunnen ook de zweetproductie beïnvloeden. Tijdens een “vecht-of-vlucht”-reactie nemen deze hormonen toe, wat leidt tot meer zweten.

Verkoelende functie van zweet

Zweet speelt een belangrijke rol bij het koelen van het lichaam. Wanneer zweet van het huidoppervlak verdampt, neemt het warmte met zich mee en helpt het de lichaamstemperatuur te verlagen.

Emotionele reacties en transpiratie

Emotionele reacties, zoals angst of vrees, kunnen ook aanzetten tot zweten. Dit type zweet, dat vaak geconcentreerd is in de handpalmen, voeten en oksels, is gekoppeld aan de activiteit van het sympathische zenuwstelsel als reactie op emoties.

Wat veroorzaakt hyperhidrose?

Er wordt onderscheid gemaakt tussen primaire of essentiële hyperhidrosis (zonder erkende oorzaak) en hyperhidrosis secundair aan ziekte. In het geval van gegeneraliseerde hyperhidrosis of hyperhidrosis gelokaliseerd op een ongebruikelijk gebied (anders dan de handpalmen, voetzolen of oksels), is het essentieel om een arts te raadplegen om de oorzaak te onderzoeken, vooral als het overmatig zweten recent is opgetreden.

Men denkt dat essentiële hyperhidrosis secundair is aan het overmatig functioneren van de reflexcircuits die betrokken zijn bij het eccrien zweten. Het begint vaak in de puberteit, bereikt een piek tussen het derde en vierde levensjaar en neemt dan af met de leeftijd. Palmoplantaire hyperhidrosis (van de voeten en handen) overheerst bij mannen. Hyperhidrosis is meestal intermitterend en neemt toe door stress. Er ontstaat vaak een vicieuze cirkel, omdat overmatig zweten van de handen of oksels vaak gênant is en stress opwekt waardoor het toeneemt.

Hyperhidrosis kan ook het gevolg zijn van andere pathologieën zoals de menopauze,obesitas, diabetes ofhyperthyreoïdie.

Genetische aanleg voor hyperhidrose

Primaire hyperhidrosis is een aandoening waarbij iemand overmatig zweet zonder duidelijke reden. Deze vorm van hyperhidrosis is vaak genetisch bepaald, zoals blijkt uit de frequentie van soortgelijke gevallen in de families van de patiënten.

De genetische overdracht van hyperhidrose begrijpen

Wetenschappelijke studies suggereren dat primaire hyperhidrosis autosomaal dominant of recessief overerft. Eenvoudig gezegd betekent dit dat de aandoening kan worden doorgegeven van ouders op kinderen via een enkel gen (dominant) of dat het een specifiek genenpaar vereist (recessief) om zich te manifesteren. De exacte genetische locaties, of ‘loci’, die in verband worden gebracht met primaire hyperhidrose variëren echter en zijn niet altijd consistent van studie tot studie.

Identificatie van kandidaatgenen

Sommige onderzoeken hebben specifieke gebieden op chromosomen geïdentificeerd die mogelijk verband houden met hyperhidrose. Eén onderzoek suggereerde bijvoorbeeld een verband met chromosoom 14q11.2-q13, maar deze bevinding is niet consistent bevestigd. Andere onderzoeken hebben potentiële genen geïdentificeerd op chromosoom 2q22.1-q31.1. Verdere genetische analyse heeft vier significante loci aan het licht gebracht, in lijn met eerdere bevindingen, maar de resultaten moeten met de nodige voorzichtigheid geïnterpreteerd worden.

Onderzoek naar pathogene mechanismen

Er zijn een aantal hypothesen geopperd over de mechanismen die primaire hyperhidrose veroorzaken. Er is bijvoorbeeld een aanzienlijke hoeveelheid AQP5-eiwit gevonden in de cellen van de zweetklieren van patiënten, hoewel de genetische verbanden met het AQP5-gen niet duidelijk zijn vastgesteld. Andere genen, zoals PLB1, PPP1CB, NDR2 en ABC11, worden ook als mogelijke kandidaten beschouwd. Interessant is dat sommige erfelijke hyperhidrosisaandoeningen geassocieerd zijn met specifieke chromosomen, zoals het nagelrotsyndroom dat gekoppeld is aan chromosoom 9.

Uitdagingen bij het analyseren van genetische gegevens

De analyse van genetische gegevens is complex vanwege de variabiliteit van de gebruikte methoden om hyperhidrosis te classificeren, verschillende metingen, de beoordeling van medische dossiers, evenals enquêtes en interviews. De herinneringen van de geïnterviewden kunnen ook leiden tot vertekening van de resultaten.

Perspectieven op de genetica van hyperhidrosis

Concluderend, het huidige genetische onderzoek wijst op een grote diversiteit in de oorzaken van hyperhidrosis, wat suggereert dat het een multifactoriële aandoening is. Om meer inzicht te krijgen in hyperhidrosis en de genetische verbanden, zijn verdere studies bij grotere groepen patiënten nodig.

Enkele natuurgeneeskundige adviezen om hyperhidrosis te beperken

• Vermijd alcohol, tabak, cafeïnehoudend voedsel (koffie, thee, chocolade of frisdrank op basis van cafeïne) en gekruid voedsel, zuur of pindakaas, omdat deze de zweetproductie stimuleren
• Was de plekken die gevoelig zijn voor hypertranspiratie 1 of 2 keer per dag met een milde zeep en droog ze goed af om maceratie te voorkomen, wat schimmelvorming in de hand kan werken
• Kies loszittende kleding van natuurlijke materialen (katoen, linnen, wol) in plaats van synthetische. Verschoon katoenen sokken bijvoorbeeld twee keer per dag als dat nodig is en draag leren of canvas schoenen in plaats van plastic schoenen
• Ontharen vermindert ook de aanhechting van zweet aan het haar
• Leer stressvolle situaties onder controle te houden: ontspanningstechnieken, bijvoorbeeld
• Gebruik een deodorant of anti-transpirant
• Vergeet niet om veel water te drinken om mogelijke uitdroging tegen te gaan

Bij overvloedige en/of hevige transpiratie: gebruik een antitranspirant (spray met alcohol, roller) en zorg ervoor dat je gevoelige huid niet geïrriteerd raakt. Deze antitranspiratiemiddelen worden vaak ‘s avonds aangebracht als onderdeel van een kuur van enkele dagen

Zijn er natuurlijke behandelingen tegen overmatige transpiratie?

Er zijn antitranspiratiemiddelen die gebruikt kunnen worden tegen overmatig zweten, maar er zijn ook zweetopwekkende planten die vermeden moeten worden, zoals klis, citroenmelisse, wilde viooltjes, bernagie, weegbree, vlierbes of viooltje..

Van de planten die gebruikt worden omhyperhidrosis te behandelen, zijn uitwendige afkooksels van heermoes, cipres en salie bijzonder effectief op de voeten (plaatselijke baden). Een aantalessentiële oliën kan ook worden gebruikt voor hun geurbestrijdende werking om overmatige transpiratie te reguleren: essentiële olie van grove den, Ceylon citronella, scharlei en palmarosa.

Homeopathie kan ook een rol spelen bij aanzienlijk vochtverlies, namelijk China rubra 9CH, 5 korrels 3 of 4 keer per dag.

Omgaan met hyperhidrosis via voeding

Hyperhidrosis, of overmatig zweten, kan voor sommige mensen een gênant en ongemakkelijk probleem zijn. Hoewel er geen specifiek dieet bestaat om hyperhidrosis te behandelen, zijn er wel voedingsmiddelen die de zweetproductie kunnen helpen verminderen en de algehele gezondheid kunnen verbeteren. Hier volgen enkele tips voor een gezond dieet dat hyperhidrose kan helpen verminderen:

1. Vermijd gekruid voedsel: gekruid voedsel kan de zweetproductie stimuleren en hyperhidrosissymptomen verergeren.
2. Beperk cafeïne: cafeïne kan ook de zweetproductie stimuleren. Probeer je inname van koffie, thee en energiedrankjes te beperken.
3. Eetmeer groenten en fruit: groenten en fruit zijn rijk aan antioxidanten en voedingsstoffen die de zweetproductie helpen reguleren en de algehele gezondheid verbeteren.
4. Drink voldoende water: uitdroging kan hyperhidrose verergeren. Zorg ervoor dat je de hele dag door voldoende water drinkt.
5. Vermijd bewerkte voedingsmiddelen: bewerkte voedingsmiddelen bevatten vaak additieven die de zweetproductie kunnen stimuleren. Probeer zoveel mogelijk vers, onbewerkt voedsel te eten.

Met de terugkeer van het warmere weer en de geleidelijke stijging van de buitentemperaturen is zweten niet onvermijdelijk, en er zijn oplossingen voor overmatig transpireren! Laat halo’s, zweterige handen of een onaangename lichaamsgeur je leven niet bederven!

Het belang van hydratatie

Hydratatie is een cruciaal element bij het onder controle houden vanhyperhidrose. Voldoende hydratatie kan een belangrijke rol spelen bij het reguleren van de lichaamstemperatuur en daardoor overmatig zweten verminderen.

Aanbevolen waterinname

Experts raden aan om ten minste 8 glazen water per dag te drinken, wat overeenkomt met ongeveer 2 liter. Deze hoeveelheid kan variëren afhankelijk van individuele factoren zoals gewicht, mate van lichamelijke activiteit en klimaat. Voor mensen die lijden aan hyperhidrosis is het extra belangrijk om constant gehydrateerd te blijven, omdat het vochtverlies door transpiratie gecompenseerd moet worden.

Hydratatie controleren

Een eenvoudige manier om je hydratatie te controleren is door te letten op de kleur van je urine. Heldere of strokleurige urine is een indicatie van goede hydratatie, terwijl donkere urine kan betekenen dat je meer water moet drinken. Het is ook aan te raden om gedurende de dag regelmatig water te drinken, in plaats van grote hoeveelheden ineens.

Water en lichaamstemperatuur

Water helpt bij het reguleren van de lichaamstemperatuur. Bij uitdroging heeft het lichaam moeite om een normale temperatuur te behouden, wat kan leiden tot meer zweten om dit te compenseren. Een goede hydratatie kan helpen om de lichaamstemperatuur te stabiliseren en overmatig zweten te verminderen.

Het belang van zuiver water

Hoewel het verleidelijk is om suiker- of cafeïnehoudende dranken te drinken, is puur water de beste optie voorhydratatie. Suikerhoudende dranken kunnen leiden tot pieken in de bloedsuikerspiegel, waardoor je meer gaat zweten. Ook cafeïne werkt vochtafdrijvend, wat kan leiden tot vochtverlies en hyperhidrose kan verergeren.

Waterrijk voedsel

Naast het drinken van water kan ook het eten van waterrijk voedsel bijdragen aan hydratatie. Voedingsmiddelen zoals komkommers, watermeloen, sinaasappels en aardbeien zijn niet alleen hydraterend, maar leveren ook essentiële vitaminen en mineralen.

Medische literatuur en klinische onderzoeken:

• Benohanian A. Antiperspirants and Deodorants. Klinisch dermatologisch onderzoek. 2001
• Sandrine Nail-Billaud: Overmatige transpiratie; hoe het te voorkomen – hoe het te behandelen. 2020
• Dermatol Ther (Heidelb). 2023 Feb; Hyperhidrosis: A Central Nervous Dysfunction of Sweat Secretion